 |
|
ƏVVƏLLİ BURADA
Bugünkü buraxılışımızda Avropada cərəyan edən hadisələrin fonunda Azərbaycan-Fransa münasibətlərinin inkişaf perspektivləri, Azərbaycanın ata biləcəyi cavab addımları və mövzu ətrafında ölkə ictimaiyyətini maraqlandıran digər məsələlər barədə AİA.az-ın suallarını Milli Məclisinin deputatı, Milli Məclisin Hesablayıcı Komissiyasının sədri, Qara Dəniz İqtisadi Əməkdaşlıq Təşkilatı Parlament Assambleyasının sədr müavini, Azərbaycan Ağsaqqallar Şurasının sədri, iqtisad elmləri doktoru, professor Eldar Quliyev cavablandırır.
- Eldar müəllim, maraqlıdır ki, Fransanın qərəzli mövqeyi digər Avropa ölkələrinin mütləq əksəriyyətinin Azərbaycana münasibəti ilə qətiyyən uyğun gəlmir. Bunun tam əksinə olaraq bu gün biz ölkəmizin Avropa İttifaqı ölkələri ilə qarşılıqlı əlaqələrinin dinamik inkişafını müşahidə edirik. Bu baxımdan Prezident cənab İlham Əliyevin 15 noyabr tarixində Albaniyaya səfərini necə şərh edə bilərsiz?
- Təbii ki, Azərbaycan özünün xarici əlaqələrinin coğrafiyasını genişləndirməlidir və bu, möhtərəm Prezidentimiz cənab İlham Əliyevin həyata keçirdiyi uğurlu xarici siyasətin əsas istiqamətlərindən biridir. O cümlədən Albaniya ilə Azərbaycanın əlaqələri getdikcə daha yüksək dinamika ilə inkişaf edir və dövlət başçımızın noyabrın 15-də Albaniyaya ilk dəfə etdiyi rəsmi səfər böyük əhəmiyyət kəsb edir. Məlum olduğu kimi, keçirdikləri təkbətək görüşdən sonra Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyev və Albaniya Respublikasının Prezidenti Bayram Beqay mətbuata bəyanatlarla çıxış ediblər. Öz çıxışında dövlət başçımız da qeyd edib ki, Albaniya həmişə Azərbaycanın ərazi bütövlüyünü dəstəkləyib və bu dəstək əlbəttə ki, qarşılıqlı olub. Həm işğal dövründə, həm də İkinci Qarabağ müharibəsinin davam etdiyi aylar ərzində Albaniya rəsmilərinin bəyanatlarını, Azərbaycanın ərazi bütövlüyünə göstərilən dəstəyi ölkəmiz və dövlətimiz çox yüksək qiymətləndirir. Nəzərə almaq lazımdır ki, Albaniyanın əhalisinin 60 faizindən çoxu müsəlmanlardır. Bu baxımdan cənab Prezident İlham Əliyevin Albaniya ictimaiyyətini erməni vandalları tərəfindən işğal dövründə Azərbaycan ərazilərində törətdikləri vəhşiliklər, xüsusilə də 67 məsciddən 65-ni yerlə-yeksan etmələri, qalan iki məsciddə isə heyvan saxlamaları və bununla bütün dünya müsəlmanlarının hisslərinə toxunmaları barədə ətraflı məlumatlandırması da xüsusi önəm kəsb edən məqam kimi dəyərləndirilməlidir. Bildiyiniz kimi, bu gün Azərbaycan Avropanın enerji təhlükəsizliyi məsələsində çox önəmli rol oynayır və bu rolun əhəmiyyəti getdikcə artır. Həmçinin Azərbaycan ilə Albaniya arasında önəmli əməkdaşlıq istiqamətlərindən biri də məhz qaz sahəsidir. Ölkələrimiz TAP layihəsinin üzvləridir və Cənub Qaz Dəhlizinin icrasında həm Azərbaycan, həm də Albaniya çox önəmli rol oynayıblar. Dövlət başçımızın Albaniyaya səfərinin önəmli nəticələrindən biri də budur ki, Azərbaycan bu ölkədə qaz təsərrüfatının inkişafına da öz töhfəsini verəcəkdir. Belə ki, Albaniyada bu günə qədər qaz şəbəkəsi yaradılmamışdır və Azərbaycan bu sahədə də investor kimi iştirak edə bilər. Lakin dövlət başçımızın da öz çıxışında qeyd etdiyi kimi, ölkələrimiz arasında əməkdaşlıq üçün enerji sektorundan başqa da çox yaxşı imkanlar var və yeni yaradılmış işçi qrupun müzakirələrində bu sahələr də yer alacaqdır.
- Söhbətimizin mövzusu əsasən Azərbaycanın Avropa ölkələri ilə münasibətlərini əhatə edir. Amma bu gün Azərbaycan cəmiyyətində çox müzakirə olunan bir mövzu da qonşu İranın ölkəmizə qarşı ermənipərəst mövqelərdən çıxış etməsi ilə bağlıdır. Bu barədə nə deyə bilərsiz?
- Əlbəttə ki, bütün müsəlman aləmini təhqir etmiş Ermənistanla həmrəylik nümayiş etdirmək bir İslam dövlətinə qətiyyən yaraşmır. Xüsusilə də Ölkə Prezidenti cənab İlham Əliyevin həyata keçirdiyi uğurlu xarici siyasət sayəsində Azərbaycanın müsəlman ölkələri ilə əlaqələrini getdikcə möhkəmləndirməsi, İslam dünyasının birlik və həmrəyliyinə dəyərli töhfələr verməsi fonunda İranın ölkəmizə qarşı sərgilədiyi münasibət qətiyyən İslam həmrəyliyi formatına uyğun deyil. Düşünürəm ki, İranın belə davranış tərzini şərtləndirən amillərdən biri Azərbaycanın İsraillə münasibətlərinin səmimi dostluq və qarşılıqlı faydalı əməkdaşlıq formatında qurulmasıdır. Amma bu mövqe qətiyyən heç bir məntiqə və beynəlxalq münasibətlərin qurulması prinsiplərinə uyğun deyil. Azərbaycan müstəqil xarici siyasət yürüdür və bu siyasətə heç bir kənar qüvvə müdaxilə edə bilməz. Həm də Azərbaycanın xarici siyasəti hər zaman balanslaşdırılmış xarakter daşıyır. Diqqət edin, Milli Məclisin noyabrın 18-də keçirilən iclasının gündəliyinə əlavə edilən “Azərbaycan Respublikasının İsrail Dövlətində Səfirliyinin təsis edilməsi haqqında” qanun layihəsi qəbul edilib. Eyni zamanda da Azərbaycan Fələstində diplomatik nümayəndəlik açır. Bu o deməkdir ki, Azərbaycan dövləti öz xarici əlaqələrini yalnız özünün, öz xalqının milli mənafelərini nəzərə alaraq qurur. Həmçinin bir məqamı da nəzərə almaq lazımdır ki, Azərbaycan bütün dünyada ən çox sülhü təbliğ edən ölkələrdən biridir. Bəlkə də dövlətimizin bu iki ölkə ilə əlaqələri nəhayət ki, İsrail-Fələstin münasibətlərinin də normallaşmasına vəsilə olacaq. Ən azından ölkəmizə qarşı 30 il ərzində işğalçılıq siyasəti aparmış Ermənistanda, həm də bilavasitə Zəngəzur bölgəsində yerləşən Qafanda konsulluq açan İranın Azərbaycanı hər hansı bir ölkə ilə əlaqələri xüsusunda qınamağa heç bir haqqı yoxdur.
- Eldar müəllim, az öncə də qeyd etdiniz ki, bu gün həm Ermənistanı, həm də onun havadarlarını, o cümlədən Fransanı narahat edən məqamlardan biri də Azərbaycanla yanaşı Türkiyənin də Cənubi Qafqazda mövqelərinin getdikcə daha da möhkəmlənməsi ilə bağlıdır. Sizcə bu tendensiyanın intensivləşməsində “Şuşa Bəyannaməsi”nin rolu nə dərəcədə əhəmiyyətlidir?
- Azərbaycan və Türkiyə Prezidentləri tərəfindən 2021-ci il iyunun 15-də imzalanmış “Azərbaycan Respublikası ilə Türkiyə Respublikası arasında müttəfiqlik münasibətləri haqqında Şuşa Bəyannaməsi” müstəsna əhəmiyyət kəsb edən bir tarixi sənəddir. Şuşa Bəyannaməsində iki qardaş ölkə arasındakı bütün strateji əlaqələrin ən yüksək səviyyədə durduğu və artıq bu əlaqələrin yeni tarixi mərhələyə keçid etdiyi təsbit edilir. Qədim Azərbaycan şəhəri olan Şuşada yanaşı dalğalanan Azərbaycan və Türkiyə bayraqları ölkələrimizin xalqlarımızn birliyinin ən bariz nümayişi idi. Şuşa Bəyannaməsi müstəqillik, suverenlik, ərazi bütövlüyü, beynəlxalq səviyyədə tanınmış sərhədlərin toxunulmazlığı, dövlətlərin daxili işlərinə qarışmamaq prinsiplərini rəhbər tutan, milli maraq və mənafelərini müdafiə və təmin etməyə yönəlmiş müstəqil xarici siyasət həyata keçirən iki dost və qardaş ölkə, Azərbaycan və Türkiyə arasnda müttəfiqlik münasibətlərinin qurulmasının siyasi və hüquqi mexanizmlərini müəyyənləşdirir. Bəyannamədə xüsusilə diqqət çəkən məqamlardan biri milli mənafelər baxımından siyasi, hərbi və təhlükəsizlik sahələrində əlaqələndirilmiş və birgə fəaliyyətlərin təşviqinin xüsusi yer almasıdır. Bu, o deməkdir ki, tərəflərdən hər hansı birinin müstəqilliyinə, suverenliyinə, ərazi bütövlüyünə, beynəlxalq səviyyədə tanınmış sərhədlərinin toxunulmazlığına və ya təhlükəsizliyinə qarşı üçüncü dövlət və ya dövlətlər tərəfindən təhdid və ya təcavüz edildiyi təqdirdə, ölkələrimizin yaranmış vəziyyətdə birgə məsləhətləşmələr aparılması, beynəlxalq hüquq kontekstində bu təhdid və ya təcavüzün aradan qaldırılması istiqamətində birgə fəaliyyət göstərilməsi nəzərdə tutulur. Təbii ki, bu müddəa təkcə iki ölkənin deyil, ümumilikdə bütün Cənubi Qafqaz regioanunun maraqlarına cavab verir. Belə ki, faktiki olaraq Azərbaycanın təhlükəsizliyinin təminatı birbaşa regionda sülhün və sabitliyin təmin olunması deməkdir. Çünki hazırda məhz Azərbaycan Cənubi Qafqazda sülhün əsas təminatçısı kimi çıxış edir.
- Amma Şuşa Bəyannaməsi yalnız Azərbaycan-Türkiyə münsibətlərinin yüni strateji səviyyəyə yüksəlməsini təmin etmədi. Bu tarixi sənəd həm də ümumilikdə Türk dünyasının güclənməsinə xidmət edəcək...
- Bildiyiniz kimi, Şuşa Bəyannaməsində Zəngəzur dəhlizinin açılması ilə bağlı çox açıq ifadələr öz əksini tapmışdır. Bu, heç şübhəsiz İkinci Qarabağ savaşından sonra yaranmış yeni geosiyasi reallıqların təzahürlərindən biridir və Azərbaycan artıq bu reallıqların təhrif olunmasına qətiyyən tol verməyəcək. Ölkə Prezidenti cənab İlham Əliyevin də qeyd etdiyi kimi, bu gün artıq Türkiyə ilə Azərbaycanı dəmiryolu və avtomobil yolu ilə birləşdirəcək Zəngəzur dəhlizinin yaradılması istiqamətində konkret əməli işlər görülür. Müttəfiqlik haqqında imzalanmış birgə Bəyannamədə bu məsələnin əks olunması isə aparılan işlərin hər hansı bir qüvvələr tərəfindən əngəllənməsini artıq tamamilə qeyr-mümkün edir. Heç şübhəsiz Naxçıvan Muxtar Respublikasını Azərbaycanın qərb rayonları ilə, eləcə də Azərbaycanı Türkiyə ilə birləşdirəcək bu nəqliyyat dəhlizinin açılması və həmin dəhlizin davamı kimi Naxçıvan-Qars dəmir yolunun tikintisi iki ölkə arasında nəqliyyat-kommunikasiya əlaqələrinin intensivləşməsinə və bu əsasla da bölgənin ümumi iqtisadiyyatının inkişafına mühüm töhfələr verəcək. Hələ 2009-cu ildə, Türk Dövlətləri Təşkilatının Naxçıvanda keçirilmiş Zirvə görüşündə cənab Prezident İlham Əliyev demişdi ki, vaxtilə Zəngəzuru Azərbaycandan alıb Ermənistana birləşdirmək Türk dünyasının coğrafi parçalanması idi. Bu gün isə qədim Azərbaycan torpağı olan Zəngəzur, indi artıq Türk dünyasının birləşməsi rolunu oynayacaq. Çünki Zəngəzurdan keçən nəqliyyat, kommunikasiya, infrastruktur layihələri bütün Türk dünyasını birləşdirəcək, eyni zamanda, digər ölkələr üçün əlavə imkanlar yaradacaq.
- Siyasət öz yerində, amma təbii ki, iqtisadi məsələlər də ictimaiyyəti heç də az maraqlandırmır. Bu baxımdan düşünürəm ki, Sizin 2023-cü ilin dövlət büdcəsi haqqında fikirləriniz də oxucularımız üçün çox maraqlı olar. Bu barədə nə deyə bilərsiz?
- İlk növbədə deməliyəm ki, 2023-cü ilin dövlət büdcəsi əvvəlki illərdə olduğu kimi, yenə də sosialyönlüdür. Bu məqsədlərə büdcədə 15,2 milyard manat vəsait nəzərdə tutulur ki, bu da ümumi büdcə gəlirlərinin yarısını təşkil edir. Həmçinin layihədə ehtiyac meyarının həddi də 23 faiz artaraq 246 manat nəzərdə tutulur. Bununla da gələn il ölkə üzrə yaşayış minimumu və ehtiyac meyarının hədləri bərabərləşmiş olacaqdır. Gələn il dövlət sifarişilə ali təhsil alanların, həmçinin təqaüd yerlərinin sayının artırılması və əhalinin aztəminatlı təbəqəsinin ali təhsilə əlçatanlığının daha da artırılması və ali təhsilin əhatə dairəsinin genişləndirilməsi məqsədilə daha çox tələbə kreditinin verilməsi, habelə təhsil müəssisələrində informasiya-kommunikasiya texnologiyalarının tətbiqi üzrə artan tələbatın qarşılanması təhsil xərclərinin artımında əsas istiqamətlərdəndir. Yeri gəlmişkən, gələn il büdcədən təhsilə 4,4 milyard manat vəsait ayrılması nəzərdə tutulur ki, bu da cari illə müqayisədə 536 milyon manat və ya 13,8 faiz çoxdur. Həmçinin elmin inkişafına da cari ilə nisbətən 11,5 faiz çox vəsait ayrılacaqdır. Bütün bunlar isə ölkəmizdə təhsilin və elmin əsaslı inkişafına imkan verəcəkdir.
Təbii ki, ölkənin müdafiə qabiliyyətinin gücləndirilməsi və milli təhlükəsizliyinin təmin edilməsi dövlət büdcəsinin əsas prioritet xərci olaraq qalmaqdadır. Eyni zamanda işğaldan azad edilmiş ərazilərin bərpası və Böyük qayıdış planının təmin etdirilməsi də 2023-cü ilin dövlət büdcəsinin layihəsində əsas istiqamətlər kimi müəyyən edilib. Bilirsiniz ki, noyabrın 16-da möhtərəm Prezidentimiz cənab İlham Əliyev “Azərbaycan Respublikasının işğaldan azad edilmiş ərazilərinə Böyük Qayıdışa dair I Dövlət Proqramı”nın təsdiq edilməsi haqqında sərəncam imzalayıb. Əlbəttə ki, bu Proqramın icrası ilə bağlı xərclər 2023-cü ilin dövlət büdcəsində xüsusi nəzərdə tutulub.
Ümumiyyətlə 2023-cü ilin büdcə gəlirləri və xərclərində əsaslı artımların nəzərdə tutulması ölkəmizin iqtisadi qüdrətinin daim dinamik inkişaf etdiyini sübut edir. Bunu büdcə gəlirləri və xərclərinin ilk dəfə olaraq 30 milyard manatdan çox nəzərdə tutulması, iqtisadi təsnifatın bütün sahələrinin yüksək artımı da göstərir. Hörmətli Prezidentimiz cənab İlham Əliyevin formalaşdırdığı və daim təkmilləşdirdiyi iqtisadi strategiyanın uğurla həyata keçirilməsi sayəsində gələn ilin dövlət büdcəsinin gəlirlərində Dövlət Neft Fondundan transferlərin payı əvvəlki illərə nisbətən xeyli azalaraq cəmi 36,7 faiz təşkil edəcək. Büdcə daxilolmalarının 60 faizə yaxın hissəsi isə vergi və gömrük xətti ilə təmin olunacaq ki, bu da ölkə iqtisadiyyatının sürətli inkişafını göstərir.
- Eldar müəllim, bildiyiniz kimi, Prezident İlham Əliyevin müvafiq Sərəncamı ilə 2023-cü il Azərbaycanda Heydər Əliyev İli elan olunub. Əlbəttə ki, bu barədə fikirlərinizi almadan müsahibəmizi tamamlanmış hesab edə bilməzdim...
- Müasir və müstəqil dövlətimizin qurucusu, xalqın xilaskarı və ümummilli lideri Heydər Əliyevin anadan olmasının 100-cü ilinin tamam olması münasibətilə 2023-ilin ölkəmizdə “Heydər Əliyev İli” elan edilməsi şübhəsiz Azərbaycan xalqının Ulu Öndərə sonsuz məhəbbətinin, bu dahi şəxsiyyətin siyasi irsinə sədaqətinin bariz ifadəsidir. Heydər Əliyev fenomeni 1969-cu ildən Azərbaycanın ictimai-siyasi həyatına fəal dövlət rəhbəri kimi daxil olmuş və sonrakı illər ərzində bütün fəaliyyəti ilə Azərbaycanın sürətli inkişafına güclü təkan vermiş, ölkəmizi öz hüdudlarından kənarda tanıtmış, beynəlxalq miqyasda ölkəmizin nüfuzunu xeyli dərəcədə yüksəltmişdir. Azərbaycan xalqının Ümummilli Lideri Heydər Əliyevin doğma Azərbaycanımıza, xalqımıza, dövlət müstəqilliyimizin möhkəmlənməsinə, ordu quruculuğuna, ölkəmizdə əhalinin rifah halının yaxşılaşmasına, dünyəvi dövlət quruculuğuna xidmət edən şərəfli ömür yolu, bu dahi şəxsiyyətin ölkəmizin dövlətçilik tarixində göstərdiyi əvəzsiz xidmətləri bu gün mövcud olan müasir, suveren və güclü Azərbaycanın sarsılmaz bünövrəsini təşkil edir. Məhz Ulu Öndərin gərgin əməyi və qətiyyəti sayəsində yeni, müasir Azərbaycan dövləti qurulmuş, ölkəmiz dünya məkanında öz layiqli yerini tutmuşdur. Bu dahi şəxsiyyətin Azərbaycana rəhbərlik etdiyi dövr çoxəsrlik dövlətçilik tariximizin ən şanlı səhifələrindəndir. Heydər Əliyev müstəqil Azərbaycan dövlətçiliyinin siyasi, ideoloji, iqtisadi əsaslarını yaratmış, xalqı müstəqil, güclü dövlətə sahib olmaq arzusuna qovuşdurmuş və çağdaş tariximizdə əbədiyaşarlıq qazanmış dahi şəxsiyyətdir. Bu gün Ulu Öndərin siyasətini Ölkə Prezidenti cənab İlham Əliyevin uğurla davam etdirməsi nəticəsində ölkəmizdə sabitlik möhkəmlənmiş, ictimai-siyasi, sosial-iqtisadi və mədəni həyatın bütün sahələrində, hüquqi dövlət və vətəndaş cəmiyyəti quruculuğunda, insan hüquqları ilə bağlı aparılan islahatlar Azərbaycanı bir çox göstəricilər üzrə sürətlə inkişaf edən lider ölkəyə çevirmişdir. Müzəffər Ali Baş Komandan cənab İlham Əliyevin müdrik rəhbərliyi ilə Azərbaycan Vətən müharibəsində tarixi Qələbə əldə edərək öz ərazi bütövlüyünü bərpa etmiş, özünü bütün dünyaya Cənubi Qafqazda yaratdığı yeni geosiyasi reallıqların şəriksiz müəllifi kimi bir daha təqdim etmişdir. Günümüzün reallıqları bir daha bunu deməyə əsas verir ki, Heydər Əliyev siyasi kursu Azərbaycanı parlaq gələcəyinə qovuşduracaq yeganə doğru yoldur.
- Eldar müəllim, hər zaman olduğu kimi, səmimi və ətraflı müsahibənizə görə Sizə təşəkkür edirəm. Sağ olun.
- Siz də sağ olun.
Söhbətləşdi: Azər Məmmədov
Bakıda və Abşeron yarımadasında noyabrın 22-də hava şəraitinin dəyişkən buludlu olacağı, arabir tutulacağı, əsasən yağmursuz keçəcəyi gözlənilir.
Milli Hidrometeorologiya Xidmətindən verilən məlumata görə, gecə və səhər bəzi yerlərdə duman olacaq.
Mülayim cənub küləyi əsəcək. Havanın temperaturu gecə 10-12° isti, gündüz 14-17° isti, Bakıda gecə 10-12° isti, gündüz 15-17° isti olacaq. Atmosfer təzyiqi 761 mm civə sütunundan 758 mm civə sütununa enəcək. Nisbi rütubət 60-70 % olacaq.
Azərbaycanın rayonlarında sabah hava əsasən yağmursuz olacaq. Gecə və səhər saatlarında duman olacaq. Mülayim qərb küləyi əsəcək.
Havanın temperaturu gecə 7-11° isti, gündüz 17-22° isti, dağlarda gecə 0-5° isti, gündüz 7-12° isti olacaq.
Gələn il martın sonuna qədər Ağalıya köçürülməsi planlaşdırılan şəxslərin sayı açıqlanıb.
APA xəbər verir ki, bu barədə Şərqi Zəngəzur iqtisadi rayonuna daxil olan Zəngilan rayonunda Azərbaycan Respublikası Prezidentinin xüsusi nümayəndəsi Vahid Hacıyev “Şəhərlərin və kənd yerlərinin inkişafına innovativ yanaşma: ağıllı şəhər və kəndlər” mövzusunda keçirilən beynəlxalq konfransda məlumat verib.
O qeyd edib ki, planda martın sonuna qədər əlavə 100 nəfərin Ağalıya köçürülməsi var.
Bir neçə gün bundan öncə Fransa senatı növbəti dəfə Azərbaycana qarşı həqiqəti əks etdirməyən, iftira və təxribat xarakterli qətnamə qəbul etdi. Xatırlamaq yerinə düşər ki, Azərbaycanın Vətən müharibəsində əldə etdiyi tarixi Qələbədən sonra keçən iki il ərzində bu, ermənipərəst Fransa parlamentinin ölkəmizə qarşı qəbul etdiyi üçüncü qətnamədir. Bu qərəzli sənədlərin birincisi 2020-ci il noyabr ayının 25-də, Azərbaycan 30 ilə yaxın erməni işğalı altında olan ərazilərini azad etdikdən bir neçə gün sonra qəbul olunmuşdu. Fransa senatı qondarma “dağlıq qarabağ respublikası”nın “müstəqilliyi”nin tanınması ilə bağlı qətnamə qəbul etmişdi. Bundan bir həftə sonra, dekabr ayının 3-də Milli Assambleya və parlamentin aşağı palatası Azərbaycan əleyhinə növbəti qətnamə qəbul etdi. Hazırkı qətnamə layihəsi isə bu ilin sentyabrında Azərbaycan-Ermənistan sərhədində baş vermiş irimiqyaslı toqquşmalardan dərhal sonra Fransa senatının hakim fraksiyasına daxil olan senatorlar tərəfindən təklif edilib. Noyabr ayının 15-də isə Fransa senatı Azərbaycana qarşı sanksiya tətbiq edilməsinə dair qanun layihəsini müzakirəyə çıxarıb və qəbul edib. Birmənalı olaraq bu addım Azərbaycan-Fransa münasibətlərinə mənfi təsirsiz ötüşməyəcək. Digər tərəfdən isə Fransa senatının belə bir bədnam Qətnaməni qəbul etməsi qətiyyən Cənubi Qafqazda sülühün və sabitliyin bərqərqr olmasına xidmət etmir.Bugünkü buraxılışımızda cərəyan edən hadisələrin fonunda Azərbaycan-Fransa münasibətlərinin inkişaf perspektivləri, Azərbaycanın ata biləcəyi cavab addımları və mövzu ətrafında ölkə ictimaiyyətini maraqlandıran digər məsələlər barədə AİA.az-ın suallarını Milli Məclisinin deputatı, Milli Məclisin Hesablayıcı Komissiyasının sədri, Qara Dəniz İqtisadi Əməkdaşlıq Təşkilatı Parlament Assambleyasının sədr müavini, Azərbaycan Ağsaqqallar Şurasının sədri, iqtisad elmləri doktoru, professor Eldar Quliyev cavablandırır.
- Bir daha Sizi xoş gördük, Eldar müəllim.
- Salam, xoş gününüz olsun.
- Eldar müəllim, öncədən deyim ki, suallarımız çoxdur. Yəqin mənimlə razılaşarsınız ki, bu gün bütün dünyada, o cümlədən Avropada cərəyan edən hadisələr kifayət qədər yüksək dinamikliyə malikdir və eyni zamanda da bir çox bölgələrdə gedən proseslər həm də dramatikliyi ilə diqqəti cəlb edir. Məhz bu proseslərin fonunda Azərbaycanda müşahidə olunan ictimai-siyasi sabitlik və iqtisadi inkişaf daha yüksək dəyər kəsb edir. Amma bu barədə bir qədər sonra daha ətraflı danışarıq. Hələlik isə bu gün ölkə ictimaiyyətinin daha çox müzakirə etdiyi bir məsələ, Fransa senatının Azərbaycanla bağlı qəbul etdiyi bədnam Qətnamə və buna qarşılıq olaraq bizim ata biləcəyimiz addımlar barədə fikirlərinizi almaq istərdim.
- Əslində bu iki mövzu bir-biri ilə sıx bağlıdır. Yəni Azərbaycanda hökm sürən sabitlik və inkişaf bir tərəfdən çoxsaylı dostlarımızı sevindirdiyi kimi, digər tərəfdən də düşmənlərimizi və onların havadarlarını məyus və pərişan edir. Məhz buna görə də biz Fransa senatının qəbul etdiyi Qətnamə kimi qərəzli, əsassız və hətta absurd sənədlərin ortaya çıxmasını müşahidə edirik. Fransanın ənənəvi olaraq Ermənistanı, bu ölkənin şovinist və işğalçı siyasət yürüdən hökumətini himayə etdiyi heç kim üçün sirr deyil. Amma bu münasibəti formalaşdıran amillərin mahiyyəti barədə fikirlər bəzən birtərəfli olur. Aydındır ki, Fransa erməniləri bu ölkənin hakimiyyət orqanlarına müəyyən təsir imkanlarına malikdirlər. Bu da ondan irəli gəlir ki, Qərb ölkələri arasında Fransa erməniləri ABŞ ermənilərindən sonra ikinci ən böyük erməni diasporudur. Bu ölkədə yerləşən iki rəsmi erməni təşkilatının verdikləri məlumata görə bu gün Fransada 600 min nəfər erməni əsilli yaşayır. Əlbəttə onların birbaşa Fransanın xarici siyasətini yönləndirdiklərini demək düzgün olmasa da, hər halda konkret bir məsələyə dair hətta senat səviyyəsində müəyyən sənədlərin qəbuluna nail olmaq üçün bu diasporun yetərincə imkanları var. Çünki ermənilər davamlı olaraq seçkilərdə senata və digər orqanlara namizədliklərini irəli sürmüş şəxslərə maliyyə dəstəyi göstərirlər. Bunun da müqabilində həmin insanlar öz üzərlərinə müəyyən öhdəliklər götürmüş olurlar. Lakin dediyim kimi, Azərbaycana qarşı Fransa senatının noyabrın 15-də qəbul etdiyi Qətnamənin sırf ermənilərin təşəbbüsü olduğunu və məhz onların səyləri nəticəsində qəbul edildiyini düşünmək birtərəfli yanaşma olar və düşünürəm ki, həqiqəti tam əks etdirməz. Məsələ bundadır ki, ayrı-ayrılıqda götürülən senatorlar və hökumət üzvləri ermənilər tərəfindən maliyyələşdirilə və onların iradəsini ifadə edə bilərlər. Amma ümumilikdə Fransanın xarici siyasətindən danışırıqsa, burada məsələ daha fərqlidir. Məlumdur ki, ermənilərin Avropa ölkələrinə miqrasiyası 19-20-ci əsrlərdən etibarən kütləvi hal almağa başlayıb. Bu da həmin dövrdə Osmanlı imperiyası ərazisində ermənilərin Qərb dövlətləri, o cümlədən Fransa tərəfindən qızışdırılması və onlardan Osmanlı imperiyasına qarşı təzyiq vasitəsi kimi istifadə etməyə başlanması ilə əlaqədar idi. Həmin vaxt Osmanlı imperiyası ərazisində ermənilərin təxribat xarakterli fəaliyyətləri, silahlı iğtişaşlar törətmələri dövlət rəhbərliyinin onlara qarşı təhlükəsizlik tədbirlərini gücləndirməsinə səbəb oldu və bu da ermənilərin Qərb ölkələrinə mühacirət etməsinə gətirib çıxardı. Odur ki, ermənilər hələ Fransada hər hansı bir nüfuz və ya imtiyaz sahibi olana qədər, Fransa dövləti artıq onlardan öz məqsədləri üçün yetərincə istifadə edirdi. Eynilə bu gün də Fransa Cənubi Qafqazda Azərbaycan və Türkiyənin mövqelərinin getdikcə möhkəmlənməsindən, nüfuzlarının artmasından ciddi şəkildə narahat olur və erməni kartını oynayaraq ölkəmizin mövqelərini zəiflətməyə yönəli addımlar atmağa çalışır.
- Eldar müəllim, bu Qətnamənin mahiyyətində nə durur və Fransa senatı tərəfindən bu sənədin qəbul edilməsinin nə kimi nəticələri ola bilər?
- Dərhal deyim ki, bu Qətnamə Azərbaycan üçün əhəmiyyətsiz kağız parçasından başqa heç nə deyil. Bu gün Azərbaycan artıq ötən əsrin 90-cı illərinin əvvəllərindəki zəif, gücsüz ölkə deyil. Azərbaycan müstəqil dövlətdir. Həm də bu müstəqilliyə Ermənistan kimi sözdə deyil, reallıqda sahibdir. Azərbaycanın güclü iqtisadiyyatı, qüdrətli ordusu və ən əsası da müstəqil siyasət yürüdən qətiyyətli Prezidenti var. Heç bir xarici qüvvə ölkəmizi öz kursundan, öz məqsədlərindən yayındıra bilməz. Qətnamənin mahiyyətinə gəlincə isə, bu sənəd əslində Ermənistanda revanşist əhval-ruhiyəsini qızışdırmağa, regionda artıq formalaşmağa başlamış sülh və sabitlik mühitini sarsıtmağa və münaqişəni yenidən qızışdırmağa hesablanıb. Diqqət etmisinizsə Qətnamədə “Azərbaycan və onun tərəfdaşları” ifadəsi yer alıb. Bu isə bir daha təsdiq edir ki, Fransa az öncə də qeyd etdiyim kimi, Azərbaycanla yanaşı Türkiyənin də regionda mövqelərinin möhkəmlənməsindən çox narahatdır. Halbuki, Azərbaycanın Vətən müharibəsində əldə etdiyi tarixi Qələbə nəticəsində yaranmış yeni regional geosiyasi reallıqlar Cənubi Qafqazda maraqları olan, amma diqqət edin, sağlam maraqları olan bütün ölkələr üçün əlverişli əməkdaşlıq imkanları açır. Sadəcə bu imkanlardan yararlanmaq üçün ilk növbədə Azərbaycanla münasibətləri düzgün müstəvidə qurmaq lazımdır. Fransanın mövqeyi isə hələ ki, buna uyğun görünmür. Əksinə, Fransa senatı və Milli Assambleyası xüsusilə son dövrlərdə açıq-aşkar azərbaycanofob, türkofob və islamofob mövqelərdən çıxışlarını daha da intensivləşdirib. Amma Fransa Azərbaycanın ərazi bütövlüyünə və suverenliyinə qarşı qərəzli və ədalətsiz addımları ilə eyni zamanda beynəlxalq hüquq normalarına və prinsiplərinə açıq hörmətsizlik nümayiş etdirir və düşünürəm ki, bu heç də nəticəsiz qalmamalıdır.
- Bəs Azərbaycan yaranmış vəziyyətdə hansı adekvat addımlar ata bilər? Yəni bizim Fransanın qərəzli mövqeyini ifşa etmək və dünya ictimaiyyətinin qınağına zəmin yaratmaq üçün hansısa real təsir vasitələrimiz varmı?
- Dediyim kimi, Fransa senatının bu Qətnaməsi Azərbaycana qarşı heç bir mənfi təsir gücünə malik deyil və ola da bilməz. Lakin bu heç də o demək deyil ki, Azərbaycan dövləti bu kimi təxribatları cavabsız qoymalıdır. Əlbəttə ki, biz müvafiq addımlar atmalıyıq və artıq bunu edirik. Bildiyiniz kimi, noyabrın 16-da Azərbaycan Respublikasının Milli Məclisi Fransa Senatının qətnaməsi ilə bağlı Bəyanat qəbul edib. İlk növbədə Bəyanatda Fransa ilə Azərbaycan arasında ikitərəfli öhdəliklərin, xüsusilə də Azərbaycan Respublikası ilə Fransa Respublikası arasında 1993-cü il dekabrın 20-də imzalanmış “Dostluq, qarşılıqlı anlaşma və əməkdaşlıq haqqında” Müqavilənin şərtlərinin Fransa tərəfindən kobud şəkildə pozulduğu əsaslandırılmış şəkildə qeyd olunub. Azərbaycanın beynəlxalq səviyyədə tanınmış sərhədləri çərçivəsində ərazi bütövlüyünə hörmət edilməsi Fransa tərəfinin həm çoxtərəfli, həm də ikitərəfli beynəlxalq öhdəliklərindən irəli gəlir. Həmçinin bizim qəbul etdiyimiz Bəyanatda Fransa hökumətinin faktiki olaraq erməni vandalizmini himayə etdiyinə, Azərbaycana qarşı açıq diskriminasiyaya yol verdiyini, Cənubi Qafqaz regionunun və bütövlükdə Avropanın təhlükəsizliyi üçün təhdid törətmiş Ermənistan-Azərbaycan münaqişəsinin 30 ilə yaxın bir müddətdə həll edilməsini əngəllədiyini təsdiq edən dəlillər öz əksini tapıb. Bundan başqa Fransa dövlətinin son iki yüz ildə davamlı olaraq çox sayda Afrika və Asiya ölkələrinə qarşı işğalçı təcavüzkar siyasəti, həmin ölkələrin ərazilərində törətdikləri qətliam və qırğınlar, xüsusilə müsəlman ölkələrinin xalqlarına qarşı nümayiş etdirdiyi qəddarlıq, erməni terror təşkilatlarını himayə etməsi, ölkədə irqçilik əhval-ruhiyəsinin artmasına qarşı heç bir tədbir görməməsi və bir çox digər ciddi məsələlər də Bəyanatda diqqət mərkəzinə gətirilib.
- Əlbəttə ki, mən bu Bəyanatın mətni ilə tanışam və xüsusilə də həmin sənəddə hökumətə ünvanlanan çağırışlar diqqətimi daha çox cəlb etdi...
- Bəli, bu çağırışlar məhz sizin az öncə Azərbaycanın Fransanı qınaq obyekti olaraq dünya ictimaiyyətinə təqdim etmək imkanları barədə verdiyiniz suala bir cavab ola bilər. Milli Məclis öz Bəyanatında Azərbaycan Hökumətinə Fransanın indilik Azərbaycan ilə Ermənistan arasında münasibətlərin normallaşması prosesində iştirakına imkan verilməməsi, Fransa rəsmilərinin Azərbaycanda hər hansı aktivlərinin aşkar edildiyi təqdirdə onların dondurulması, bu ölkənin şirkətlərinin Azərbaycan dövlətinin sifarişi ilə həyata keçirilən hər hansı layihədə iştirakına yol verilməməsi və onların Azərbaycan tərəfi ilə enerji sektorunda əməkdaşlığına yenidən baxılması, ölkərimiz arasında mövcud olan siyasi və iqtisadi münasibətlərə yenidən baxılması ilə bağlı çağırış edib. Həm də bu yalnız Azərbaycan-Fransa ikitərəfli münasibətləri ilə bağlı atılmağı tövsiyyə olunan addımlardır. Lakin Azərbaycan həm də bir çox mötəbər beynəlxalq təşkilatların nüfuzlu və fəal üzvüdür. Azərbaycan BMT-dən sonra dünyanın ikinci ən böyük təsisatı olan Qoşulmama Hərəkatının sədridir. Bütün bunlar Azərbaycana Fransa ilə bağlı məsələləri beynəlxalq müstəvidə ən yüksək səviyyədə müzakirəyə çıxara bilmək imkanları verir. Bu baxımdan Milli Məclisin qəbul etdiyi Bəyanatda Azərbaycan hökumətinə həm də Fransanın müstəmləkəçilik siyasəti, insanlıq əleyhinə cinayətləri və hərbi cinayətləri ilə bağlı məsələlərin Qoşulmama Hərəkatı çərçivəsində, islamofobiya siyasəti məsələsinin İslam Əməkdaşlıq Təşkilatı çərçivəsində və türkofobiya siyasəti məsələsinin Türk Dövlətləri Təşkilatı çərçivəsində gündəliyə çıxarılması ilə bağlı çağırış olunub. Yəni, Azərbaycanın bu gün istər Fransaya, istərsə də bizə münasibətdə qərəzli mövqedən çıxış edən hər hansı digər ölkəyə qarşı müvafiq cavab tədbirləri görmək imkanı da, gücü də var.
- Yeri gəlmişkən, Eldar müəllim, Ölkə Prezidenti cənab İlham Əliyev 11 noyabr tarixində Səmərqənddə keçirilmiş Türk Dövlətləri Təşkilatının IX Zirvə Görüşündə etdiyi çıxışında Türk Dövlətlərinin bir-birilərinin milli maraqları nəzərə alınaraq qarşılıqlı dəstək və həmrəylik göstərmələrinin vacibliyini xüsusi vurğulamışdı. Gördüyümüz kimi, bu çağırış cəmi 4 gün sonra Fransa senatının Qətnaməsi ilə bir daha öz aktuallığının təsdiqini tapdı...
- Ümumiyyətlə möhtərəm dövlət başçımızın istər dünya birliyinə müraciətlərində, istərsə də ölkəmizin üzv olduğu bütün beynəlxalq təşkilatlar çərçivəsində etdiyi çıxışlarında yer alan çağırışların, irəli sürdüyü təşəbbüslərin hər biri ünvanlı, məqsədyönlü və aktual olur. Əlbəttə ki, Azərbaycan hər zaman türk dünyasının sıx birləşməsinə öz töhfələrini verib və bundan sonra da türk dünyasının birliyi amallarına sadiq qalacaq. Bu gün Türk Dövlətləri Təşkilatına üzv ölkələr arasında nazirliklər səviyyəsində daimi əməkdaşlığı təmin edən strukturlar yaradılıb. Həmçinin qeyd edim ki, Azərbaycan Ağsaqqallar Şurası da öz növbəsində Türk Dövlətləri Təşkilatının Ağsaqqallar Şurası ilə sıx əməkdaşlıq edir. Sizin qeyd etdiyiniz IX Zirvə Görüşündə də cənab Prezident İlham Əliyev bu gün Türk dünyasının 200 milyondan çox insanın yaşadığı geniş bir coğrafiyanı əhatə etdiyini və böyük iqtisadi potensiala, enerji resurslarına, nəqliyyat yollarına və müasir hərbi imkanlara malik olduğunu vurğulamaqla sahib olduğumuz həqiqətən böyük potensialın əslində hələ çox cüzi bir hissəsinin açıldığını diqqətə çatdırmış oldu. Artıq heç kimdə şübhə olmamalıdır ki, müasir dünyada gedən proseslər fonunda qarşıya çıxan yeni tələblərə cavab verə bilmək üçün Türk dövlətlərinin məhz təhlükəsizlik, müdafiə, müdafiə sənayesi kimi sahələrdə də əməkdaşlığı daha da fəallaşdırılması bu gün artıq bir zərurətə çevrilib. Yalnız bu yolla, yalnız birlik və qarşılıqlı əməkdaşlığın möhkəmləndirilməsi və genişləndirilməsi ilə Türk dünyası özünün təhlükəsizliyini, insanlarının rifah yüksəlişini təmin edə bilər. Dövlət başçımızın Zirvə Görüşündəki çıxışında yer almış çağırışlar da məhz bu hədəflərə istiqamətlənmiş addımların atılması zərurətini qeyd edir. Mən bir məqamı da xüsusi olaraq vurğulamaq istərdim. Bildiyiniz kimi, cənab Prezident İlham Əliyevin Səmərqənd Zirvə Görüşündəki çıxışında daha bir vacib məsələni, Türk Dövlətləri Təşkilatına üzv ölkələrdən kənarda yaşayan soydaşlarımızın hüquqlarının, təhlükəsizliyinin, milli kimliyinin qorunması, onların assimilyasiyaya uğramalarına yol verilməməsi istiqamətində məqsədyönlü addımların atılmasının zəruriliyini diqqət mərkəzinə gətirdi. Bununla dövlətimizin başçısı Türk dünyasının təkcə müstəqil türk dövlətlərindən ibarət olmadığını, onun coğrafi sərhədlərinin daha geniş olduğunu vurğuladı. Xüsusi olaraq cənab Prezident gənc nəslin yaşadıqları digər ölkələrdə məktəblərdə öz ana dilində təhsil almaq imkanı əldə etmək məsələsinin daim təşkilatın gündəliyində saxlanmalı olduğunu qeyd etdi. Əminəm ki, hər zaman olduğu kimi, möhtərəm Prezidentimizin irəli sürdüyü bu təklif və təşəbbüslər də Türk dünyasının daha da güclənməsinə dəyərli töhfələr verəcək.
ardı var...
Söhbətləşdi: Azər Məmmədov
"Yol-xeber.az" xəbər verir ki, Uzun zaman Salyan rayon Mədəniyyət Mərkəzinin direktoru vəzifəsində çalışmış, həmçinin Salyan Dövlət Kukla Teatrının yaradıcılarından biri olan Əlizadə Abı oğlu Əliyev son mənzilə yola salınıb. Salyan Dövlət Kukla Teatrında keçirilən vida mərasimində Biləsuvar Regional Mədəniyyət İdarəsinin rəisi Əlisultan Sadıxov, İdarəsinin baş məsləhətçisi, Salyan rayonu üzrə nümayəndə Şamxal Əhmədov, rayonda yerləşən mədəniyyət müəssisələrinin rəhbərləri və əməkdaşları, mərhumun ailə üzvləri, yaxınları, həmçinin ziyalılar və rayon ictimaiyyəti iştirak edib. Çıxış edən natiqlər Əlizadə Əliyevin Azərbaycan mədəniyyəti və incəsənəti, xüsusilə teatr sahəsinə verdiyi töhfələrdən söhbət açıblar. Sonra Əlizadə Əliyevin cənazəsi alqışlarla son mənzilə yola salınıb.
"Yol-xeber.az" xəbər verir ki, Neftçala rayonunda Vətən müharibəsi qazisi Xalıqov Eyzan Paşa oğlunun toyu keçirilib.
Qazinin toy məclisində Neftçala Rayon İcra Hakimiyyətinin başçısı Mirhəsən Seyidov, RİH-in məsul şəxsləri, hüquq- mühafizə orqanlarının, idarə, müəssisə, təşkilatların rəhbərləri, Vətən müharibəsi iştirakçıları və qonaqlar iştirak edib.
İlk öncə Ulu Öndər Heydər Əliyevin, Azərbaycan Respublikasının ərazi bütövlüyünün, müstəqilliyinin, konstitusiya quruluşunun müdafiəsi zamanı şəhid olan hərbi qulluqçuların ruhu bir dəqiqəlik sükutla yad olunub.
Toy məclisində çıxış edən Neftçala RİH-in başçısı Mirhəsən Seyidov 44 Günlük Vətən müharibəsindən, müharibədə iştirak edən vətən oğullarının igidliyindən, döyüş yolundan və sentyabr ayının 12-dən 13-nə keçən gecə düşmənin təxribatı zamanı hərbiçilərimizin qəhrəmancasına döyüşməsindən, döyüşlər zamanı ordumuz üçün əhəmiyyətli yüksəkliklərin əldə olunmasından, düşmənin təxribatının qarşısını alarkən qəhrəmancasına şəhidlik zirvəsinə ucalan şəhidlərimizə Allahdan rəhmət diləyib və yaralan hərçibilərimizə şəfalar diləyib.
Qazimizin ailəsi göstərilən yüksək diqqət və qayğıya görə Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyev və Birinci vitse-prezident Mehriban Əliyevaya minnətdarlıqlarını ifadə ediblər.
Neftçala Rayon İcra Hakimiyyətinin kolletivi adından qazimizi təbrik edir və xoşbəxtlik arzu edirik.
Noyabrın 19-da Azərbaycanda gözlənilən hava şəraiti açıqlanıb.
Bu barədə Milli Hidrometeorologiya Xidmətindən məlumat verilib.
Bakıda və Abşeron yarımadasında hava şəraiti dəyişkən buludlu olacaq, əsasən yağmursuz keçəcək. Gecə və səhər bəzi yerlərdə zəif duman olacaq. Şimal-qərb küləyi gündüz cənub-şərq küləyi ilə əvəz olunacaq.
Havanın temperaturu gecə 9-12° isti, gündüz 14-17° isti, Bakıda gecə 10-12° isti, gündüz 14-16° isti olacaq. Atmosfer təzyiqi 753 mm civə sütunundan 766 mm civə sütununadək yüksələcək. Nisbi rütubət 70-80 % olacaq.
Azərbaycanın rayonlarında hava əsasən yağmursuz keçəcək. Gecə və səhər saatlarında duman olacaq. Mülayim qərb küləyi əsəcək.
Havanın temperaturu gecə 5-10° isti, gündüz 16-21° isti, dağlarda gecə 1° şaxtadan 4°-dək isti, gündüz 7-12° isti olacaq.
İşğaldan azad edilmiş ərazilərdə işləyən insanların aylıq əməkhaqlarının məbləği açıqlanıb.
Bununla bağlı Dövlət Məşğulluq Agentliyinin departament müdiri Səbuhi Qənbərzadə açıqlama verib.
“Xəzər” Televiziyasının “Xəbər ertəsi” proqramının qonağı olan S.Qənbərzadə deyib ki, işçilərin əməkhaqları peşəyə və vəzifə öhdəliklərinə görə dəyişir.
Onun sözlərinə görə, işğaldan azad edilmiş ərazilərdə işləyənlərin aylıq əməkhaqqılarının məbləği 500-2500 manat arasında dəyişir.
2022-ci ilin yanvar-oktyabr aylarında Əmək və Əhalinin Sosial Müdafiəsi Nazirliyinin tabeliyindəki Dövlət Sosial Müdafiə Fondu tərəfindən 831 min şəxsə sosial müavinət və təqaüd ödənilib.
Nazirlikdən verilən məlumata görə, onlardan 462 mini sosial müavinətlə, 369 mini Prezidentin aylıq təqaüdü ilə təmin olunub.
Əhaliyə sosial müavinətlər üzrə ötən ilin müvafiq dövrünə nisbətən 36 faiz çox olmaqla 661 mln. manat, Prezident təqaüdləri üzrə 29 faiz çox olmaqla 447 mln. manat ödənilib.
Bu ilin 10 ayında 189 min müavinət və təqaüd təyinatı e-sistem üzərindən proaktiv qaydada aparılıb. 2019-cu ildən keçən dövrdə müavinət və təqaüdlərin təyinatı da elektronlaşdırılıb və ötən dövrdə 409 min müavinət və təqaüd təyinatı e-sistem üzərindən proaktiv qaydada həyata keçirilib.
Xəbər verdiiymiz kimi, Sosial Tədqiqatlar Mərkəzi (STM) 2022-ci ilin may-avqust aylarında keçirdiyi rəy sorğusunun nəticələrini açıqlayıb.
"Rəy sorğusunun Problemlər və gözləntilər bölümündə Azərbaycanda vətəndaşların qarşılaşdığı əsas məsələlər yer alıb.
Belə ki, sorğu çərçivəsində vətəndaşlardan hazırda Azərbaycanda əsas problemlər kimi hansı məsələləri gördükləri soruşulub. Respondentlər onları narahat edən problemlər arasında ilk sıralarda qiymət artımı (65.7), işsizlik (57.1%), maddi təminat (38.5%), narkomaniya (35.4%), dərman vasitələrinin keyfiyyəti (26.4%), korrupsiya (25.4%) məsələlərini qeyd ediblər.
Respondentlərin cəmi 4.3%-i onu narahat edən problemin olmadığını qeyd edib.
Vətəndaşların yeni iş yerlərinin yaradılması (77.0%), məmur özbaşınalığının qarşısının alınması (68.5%), sosial rifahın daha da yaxşılaşdırılması (62.7%), şəhid ailələrinin, müharibə iştirakçılarının yaşayış vəziyyətinin yaxşılaşdırılması (57.5%), vətəndaşlarla daha sıx görüşlərin keçirilməsi (52.7%), təhsilə və elmə diqqətin artırılması (52.0%), korrupsiyaya qarşı mübarizənin daha da gücləndirilməsi (49.1%), səhiyyə xidmətinin keyfiyyətinin artırılması (40.5%) Prezidentdən ictimai gözləntilər arasında ilk sıralarda qərarlaşıb. Sorğuda iştirak edənlərin 2.3%-i Prezidentdən heç bir gözləntisinin olmadığını qeyd edib.
Sorğuda respondentlərdən cari il ərzində gəlirlərinin hansı istiqamətdə dəyişdiyi də soruşulub. İştirakçılarının 19.6%-i cari il ərzində gəlirlərinin artdığını, 43.7%-i gəlirlərini dəyişmədiyini, 35.6%-i isə azaldığnı bildirib. Respondentlərin cəmi 1.1%-i bu sula cavab verməkdən imtina edib.