Aralıq dənizinin ada dövlətinn cənub hissəsi, yəni Kipr Yunan Respublikası varlı rusiyalıların ölkədə pul yumaq məqsədilə yaratdıqları birgünlük firmaları hədəfinə götürüb.

Almaniyanın “Handelsblatt” qəzetinin yazarı Herd Hölerin yazdığına görə, rəsmi Nikosiyaya bu barədə ilk növbədə ABŞ ciddi təzyiq göstərir.

Uzun müddət Cənubi Kipr taladıqları pulları vergilərdən gizlətmək istəyən, keçmiş SSRİ-dən çıxan “biznesmenlər”in oylağına çevrilib. Cəmi 800 min əhalisi olan bu dövlətdə tam 300 min firma qeydiyyatdadır. Bunların arxasında nə qədər pul gizlədildiyini isə heç kim bilmir. Məhz bu cür məxfilik Cənubi Kipri anonim qalmaq istəyən “iş adamları” üçün cəlbedici məkana çevirib.

Lakin indi hər şey dəyişib. Cənubi Kiprin mərkəzi bankı iyunun 14-də ölkədə fəaliyyət göstərən özəl banklara “birgünlük” firmalarla iş görməməyi tapşırıb. Xəbərə görə, bu Kiprdə ən azı 40 min şirkətin bağlanmasına gətirib çıxaracaq.

Hölerin yazdığına əsasən, rəsmi Nikosiya bununla bağlı Avropa Birliyindən deyil, Vaşinqton tərəfindən ciddi şəkildə təzyiqlərə məruz qalır. ABŞ maliyyə nazirinin terrorçuluğun maliyyələşdirlməsinə qarşı mübarizə məsələləri üzrə müavini Marşal Billinqsli Cənubi Kiprdən Rusiya oliqarxlarının adadakı qaranlıq əməliyylatlarına son verilməsini tələb edib.

Höler bu məsələnin cənublu kiprlilər üçün həssas məsələ olduğunu yazır. Çünki varlı rusiyalılar Cənubi Kipr banklarının yağlı müştərisi olmaqla bərabər, həm də onların iri səhmdarlarıdır. Məsələn Kipr Bankının (Bank of Cyprus, BoC) ən böyük fərdi səhmdarı rusiyalı oliqarx Viktor Vekselberq sayılır. Onun “Lamesa” şirkəti bankın 9,3% səhmlərinə sahibdir.

Viktor Vekselberq

“Lakin indi Vekselberq bank üçün əsl başağrısına və yükə çevrilib. Belə ki, Viktor Vekselberq aprel ayından bu yana ABŞ hökumətinin sanksiyası altında olan rusiyalı biznesmen sayılır. Onun ABŞ-dakı aktivləri çoxdan dondurulub. Habelə Vekselberqin Donald Trampın seçki qəragahının keçmiş rəhbəri Pol Manafortla əlaqələri prokuror Robert Müllerin diqqət mərkəzindədir. ABŞ prokurorluğunun fikrincə, Vekselberqin xarici banklarda gizlətdiyi onlarla milyon dollarlıq sərvət məhz Kipr banklarındadır.

Bundan əlavə, Rusiyanın “Russian Commercial Bank”Iıda Cənubi Kiprdə iş görən iri maliyyə quruluşlarından (ölkədə 4-cü) sayılır. Bu bankın əsas səhmdarı isə Rusiyanın ikinci ən böyük kredit qurumu sayılan “VTB”-dir.

İnsayderlərin hesablarına görə, Rusiya, Ukrayna və digər SSRİ ölkələrindən gələn şəxslər Cənubi Kiprdə ən azı 100 min şirkət yaradıblar. Onların bir çoxu vergilərdən yayınmaq və "qara pullar"ı yumaq üçün fəaliyyət göstərib.

Cənubi Kiprdə daşınmaz əmlak alana da böyük güzəşt və imkanlar bəxş edilir. Ölkə qanunlarına əsasən 2 milyon dollar sərmayə qoyan şəxsə Avropa Birliyi vətəndaşlığı verilir. Təkcə elə keçən il Cənubi Kipr hökuməti Rusiyadan gələnlərə 1013 belə “qızıl pasport” paylayıb.

Twitter