Avqustun 12-də Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyev və birinci xanım Mehriban Əliyeva İsmayıllı rayonunda “Basqal” Dövlət Tarix-Memarlıq Qoruğu ərazisində aparılan və icrası nəzərdə tutulan tikinti-bərpa işləri ilə tanış olublar.

Azərbaycan Dövlət Turizm Agentliyinin sədri Fuad Nağıyev dövlətimizin başçısına və birinci xanıma görülən işlər barədə məlumat verib.

Bildirilib ki, Şeyx Məhəmməd məscidinin içərisində, Bazar meydanında, Qalabaşı ərazisində aparılan fundamental arxeoloji tədqiqatlar nəticəsində tarixi Basqal qalasının divarlarının yeri aşkar edilib, XVII əsrə aid edilən tarixi hamamın ətrafında Azərbaycanın ən qədim kanalizasiya sistemlərindən biri hesab olunan kürəbənd sisteminin işləmə prinsipi aşkara çıxarılıb. Şeyx Məhəmməd məscidinin dəqiq yaşı tam şəkildə təyin edilərək mədəni qatları haqqında ilk dəfə tədqiqat işləri aparılıb, çoxsaylı maddi-mədəniyyət nümunələri tapılaraq tədqiq edilib və qoruğun muzey fonduna təhvil verilib.

Qeyd edilib ki, etnoqrafik və elmi-tarixi araşdırmalar nəticəsində Basqalın tarixi dərindən araşdırılaraq qoruğun elmi-inventar fondu hazırlanıb, əski əlifba ilə yazılmış dini, elmi və sosial həyatla bağlı minlərlə qiymətli əlyazma mətni aşkar edilərək fonda təhvil verilib. Basqal və ətraf ərazilərin tarixi və mədəni irsi ilə birbaşa bağlı olan qeyri-maddi mədəni irs nümunələri toplanıb, qədim divarüstü yazılar, daş qəbirlər, müxtəlif kitabələr dərindən tədqiq edilib və dövlət mühafizəsinə götürülüb. Basqalda yaşayan əhalinin son iki yüz il ərzində məşğuliyyəti, sənətkarlıq nümunələrinin tarixi təkamülü üzə çıxarılıb, elmi-publisistika və mədəni turizm sahələrində istifadə ediləcək çoxsaylı tarixi materiallar əldə olunub. Basqalın mədəni irsinin əsas elementi olan kəlağayı naxışları toplanıb, inventarlaşdırılıb və nəşr edilib.

Həmçinin qoruğun ərazisində başladılan təmir-bərpa, konservasiya və yenidənqurma işlərinin elmi-nəzəri bazasını formalaşdırmaq, gələcəkdə aparılacaq tikinti və bərpa işlərinin mədəni irsin və yerli memarlıq ənənələrinin tələblərinə uyğun şəkildə həyata keçirilməsini təmin etmək üçün müvafiq normaların müəyyənləşdirildiyi “Basqal Mədəni İrsi: Təmir-bərpa kitabı” elmi-praktiki dərslik ərsəyə gətirilib.

Diqqətə çatdırılıb ki, Dövlət Turizm Agentliyi tərəfindən tarixən Basqalın mərkəzi hesab olunan orta əsrlər yol mədəniyyətinə xas olan pilləkənvari və daş döşəməli yolların, ənənəvi hasarların və qədim taxta qapı-darvazaların qorunub saxlanıldığı 8 tarixi məhəllənin birləşdiyi Bazar meydanının abadlaşdırılmasına xüsusi diqqət yetirilib.

Məlumat verilib ki, qoruğun mühüm tarixi abidələrindən biri hesab olunan Basqal hamamı maddi-mədəniyyət nümunələrimizin qorunması məqsədilə dövlət nəzarətinə götürülüb, Bazar meydanında Hamam Muzeyi olaraq əsaslı şəkildə bərpa edilib. Muzeydə Azərbaycanda hamam mədəniyyətinin özəllikləri, inkişafı haqqında, eləcə də hamamla bağlı xalq adət və ənənələri, onun külxana adlanan döşəməaltı istilik sistemi haqqında maraqlı məlumatlar təqdim olunur.

Aparılan tədqiqatlar nəticəsində 1854-cü ildə tikilən tarixi-memarlıq abidələrindən biri olan Hacı Bədəl məscidi, nəhəng gövdəsi və iri koğuşu ilə seçilən, dünyada əkilmə tarixi dəqiq bilinən yeganə ağac, 1563-cü ilə aid edilən və keçmişdə Basqal camaatı tərəfindən “Pir Çinar” adlandırılaraq müqəddəs hesab edilən çinar ağacı, XV əsrə aid olunan, 2020-ci ildə arxeoloji qazıntılar nəticəsində aşkara çıxarılıb tarixi üslubda yenidən təmir edilmiş “Pir çinar bulağı” və onlarla digər tarixi abidələr haqqında müfəssəl məlumatlar əldə edilib.

Bundan əlavə, 7 sənətkar emalatxanası təmir olunub, magistral yoldan qoruğa qədər olan yol yenidən qurulub. Qoruq ərazisində 2 küçədə qaz xətləri yerin altına salınıb, ərazidə olan rabitə xətləri yenilənib. Həmçinin Basqal qəsəbəsinin elektrik təchizatı sisteminin yenidən qurulması işləri aparılıb, su və kanalizasiya şəbəkəsinin bərpası üzrə işlər başa çatdırılıb. Bazar meydanı ərazisində köhnə yarımçıq tikililər sökülüb, qəsəbənin girişində avtomobil dayanacağı, turizm məlumat mərkəzi tikilib. Ərazidə abadlıq işləri aparılaraq yol və səkilər düzəldilib, Bazar meydanında qoruq üçün inzibati bina inşa olunub. Küçələr boyunca divarlar, döşəmələr, qapı və darvazalar bərpa edilərək tarixi mühitə uyğunlaşdırılıb və işıqlandırma işləri görülüb.

Qeyd edək ki, İsmayıllı rayonunun Basqal qəsəbəsi Bakıdan 160 kilometr məsafədə, dəniz səviyyəsindən 965 metr yüksəklikdə 240 hektarlıq ərazidə yerləşir. Bu ərazinin 50 hektarı 1989-cu ildə yaradılan “Basqal” Dövlət Tarix-Mədəniyyət Qoruğuna aiddir. Statistik məlumatlara görə, hazırda qəsəbədə rəsmi olaraq 1480 nəfər qeydiyyatdadır. Onlardan təxminən 600 nəfəri qoruq ərazisində yaşayır.

Basqal qəsəbəsi nadir memarlığı, qədim ipəkçilik, dəmirçilik kimi xalq sənətkarlıq ənənələri və orta əsr şəhərsalma mədəniyyəti ilə Azərbaycanın mədəniyyət tarixində xüsusi əhəmiyyətə malikdir. Basqal tarixən Lahıc, Şəki, Qəbələ və Şamaxıdan gələn yolların kəsişməsində yerləşərək qovşaq funksiyasını, sosial-iqtisadi və ticarət mərkəzi rolunu oynayıb.

***
Avqustun 12-də Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyev və birinci xanım Mehriban Əliyeva İsmayıllı rayonunda “Basqal” Dövlət Tarix-Memarlıq Qoruğu ərazisində aparılan və icrası nəzərdə tutulan tikinti-bərpa işləri ilə tanış olublar.

"Ölkə.az" xəbər verir ki, dövlətimizin başçısına və birinci xanıma qoruq ərazisində görülən işlər barədə məlumat verilib.

Avqustun 12-də Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyev ulu öndər Heydər Əliyevin Ağsu şəhərinin mərkəzində ucaldılan abidəsini ziyarət edib.

Yol-xeber.az xəbər verir ki, dövlətimizin başçısı abidənin önünə gül dəstəsi qoyub.

Birinci vitse-prezidenti Mehriban Əliyeva rəsmi instaqram səhifəsində İsmayıllı rayonunun Basqal qəsəbəsinə səfərdən video paylaşıb.

“O, paylaşımında yazıb: “Yolumuz qədim Basqal qəsəbəsinədir”.

 

“Ruslar Qarabağda yaşayacaqlar? Heç vaxt. Orada ruslar üçün istidir. Ermənilər burunlarının altına baxsalar yaxşı olardı. Artıq toyuq-cücə yedirməyə yerləri yoxdur, amma yenə də ruslardan danışırlar”.

Bu fikirləri rusiyalı ermənipərəst politoloq, “Regnum” xəbər agentliyinin baş redaktoru Modest Kolerov erməni mediasına müsahibəsində deyib.

Modest Kolerov müsahibəsində çox maraqlı məqamlara toxunub. Müsahibəni təqdim edirik.

- Ermənistanda əsasən depressiv əhval-ruhiyyə hökm sürür, insanlar yaxşı heç nə gözləmirlər. Əhalinin əksəriyyətinin gözü Şimala tərəf yönəlsə də, bu gün Rusiya sülhməramlılarını passivlikdə ittiham edirlər, hətta baş nazir Nikol Paşinyan Rusiya tərəfinin arxayınlığından, təmas xəttində son eskalasiyanın hansı şəraitdə baş verdiyindən danışıb. Siz bu cür qiymətləndirmə ilə razısınızmı və sülhməramlıların passivliyi nə ilə bağlıdır?

- Niyə passivlik?

- Azərbaycan 9 noyabr razılaşmalarını pozduğunda, məsələn, atəşkəsi pozurlar, Rusiya sülhməramlıları isə cavab vermir.

- Yaxşı… Bəs İrəvan tənzimləmələri yerinə yetiribmi?

- Bəli, əsasən, biz Laçına paralel yol çəkməmişik, ona görə də buna hələ vaxt var, İrəvana nə iddianız var?

- Ermənistan ordusu yalnız indi, sözün əsl mənasında, elə indi və yalnız son eskalasiya anında çıxarılıb. Ola bilsin ki, əvvəlcə tənzimləmələr etməli, sonra yeni tələblər irəli sürməlisən. Bu, birincidir. Sülhməramlılar yalnız münaqişə tərəfləri arasında vasitəçidirlər və hər iki tərəf də bu cür hərəkət edə bilməz. Bu da faktdır. Məsələn, Laçına o paralel yolu çəkməyi öhdələrinə götürə bilməzlər. Onu kim tikib? Onu Ermənistan qurmayıb. Azərbaycan yolun bir hissəsini tamamlayıb. Laçın boşdur, yanından keçdim, gördüm ki, orada heç kim yoxdur.

- Düzünü desəm, biz də bunu başa düşmürük, amma bu, 9 noyabr razılaşmalarından biridir və heç də erməni tərəfinin tələbi deyil.

- Aha, demək istəyirsən ki, yenə Putinin günahı var?

- Mən belə bir şey deməmişəm, amma imzalayanlar məsuliyyət daşıyır. Nəhayət, əvvəlcə həmin sənədin məntiqi ilə razılaşmayan və buna görə Nikol Paşinyanı günahlandıran sadə insanların nöqteyi-nəzərini təqdim edirəm. Amma bizdə olanlar var.

- Bilirsən nə demək istəyirəm? İrəvanın Qarabağa görə məsuliyyəti tez-tez öz üzərinə götürmək həvəsi bütün dünyaya görünür. Axmaq deyillər. Qoşunlar çıxarıldıqdan sonra Ermənistanı Qarabağla birləşdirən yeganə şey subsidiyalar, ianələrdir, başqa heç nə. Mən sizə bir sual verəcəyəm. Tutaq ki, siz 100 nəfərlik komanda idarə edirsiniz və sizə 100 yox, 300 nəfərlik subsidiya verilir. Niyə?

- Cibimə nə qoymalıyam? Bilmirəm...

- Cavab ritorikdir: biznesdir. İndi də baş verir. Biznes uzunmüddətli ola bilər, qısamüddətli ola bilər, amma bu var, edilir.

- Nəticədə sadə insanlar əziyyət çəkir.

- Bu, başa düşüləndir. İndi isə Rusiyanın və sülhməramlılarının problemi, mənim anladığım kimi, Qarabağın subyektivliyini qorumaqdır. Bu o deməkdir ki, gec-tez Rusiya bu ödənişləri və subsidiyaları kəsəcək. Şübhəsiz ki, biznes ölçülü deyil. Rusiyanın pul qazanmaq problemi yoxdur. Burada təhlükəsizliyi üzərinə götürmək üçün Azərbaycanın və ola bilsin ki, Türkiyənin zəmanətləri olmalıdır. Daha bir sual: 100 il əvvəl Rusiya ilə Türkiyə arasında Qars və Moskva müqavilələri var idi. Bunların nəticəsində Rusiyanın Naxçıvan ərazisini öz himayəsi altına alacağına təminat verilirdi. Buna baxmayaraq, Naxçıvanda etnik təmizləmə gedirdi. Zəmanətlər uğursuz oldu.

Əgər sənədlər işləməsə, erməni əhalisi Qarabağın qalan ərazisini tərk etsə, oradan çıxarılsa, o zaman bizim sülhməramlılarımıza ehtiyac qalmayacaq, bununla da sonluq olacaq, ona görə də məsələ bağlanacaq.

- Proqnozunuza görə, Rusiya sülhməramlılarının mandatı uzadılacaqmı?

- Qorxuram ki, yox.

- Bəs niyə?

- Çünki Azərbaycan bunu istəmir.

- Bu hansı şəkildə göstərir?

- Bəli, birincisi belədir, ikincisi, İrəvan bunun üçün mübarizə aparmır. Rusiya Minsk formatından çoxdan çıxıb və bunu dəfələrlə bəyan edib. İrəvan nə edir? İrəvan Minsk qrupunun digər iki həmsədrini öpür ki, bu, legitimdir. Axı biri Minsk qrupundan çıxıbsa, o biri ikisi onsuz da heçdir, qrup heç nəyə çevrilir, legitim deyil. Niyə onları öpürsən? Bununla siz nəyi göstərirsiniz, İrəvan nəyi göstərir? Və belə bir münasibət olarsa, sülhməramlıların mövcudluğunu qorumaq üçün necə mübarizə aparmaq istəyirsiniz?

- Amma Paşinyan daim Putinlə Ermənistan-Azərbaycan sərhədinin təhlükəsizlik məsələlərini müzakirə edir.

- Onlar sadəcə sözlərdir. Paşinyan gecə-gündüz Brüsseldə oturur, durmadan Minsk qrupundan danışır, sülhməramlılar uğrunda belə mübarizə aparır, yoxsa onsuz da əfsanəvi Minsk qrupu ona sülhməramlılar göndərəcəyini vəd edib? Yox. Oraya ruslardan başqa heç kim girməyəcək.

- Sizcə, bölgəmizdə yeni müharibə olacaqmı?

- Həmişə olacaq... Zaman-zaman asta da olsa alovlanacaq.

- İndi Ermənistan torpaqlarına doğru işğal prosesi var və tezliklə Ermənistandan heç nə qalmayacaq.

- Bəli, belə gedir və davam edəcək.

- Bu ilhaqın həddi varmı, nə qədər gedəcək? İrəvana qədər?

- Erməni terminologiyasından istifadə etsəm, Qarabağ üçün Xankəndi kifayətdir.

- Əslində, bu gün Qarabağın demək olar ki, hamısı Xankəndidə yaşayır.

- Yaxşı, 20 illik səfərlərimdə ilk dəfə küçələrdə tıxacların olduğunu müşahidə etdim. Orada həyat tam sürətlə gedir…

- Son bir sual...

- Sizi kədərləndirirəm, ona görə danışmaq istəmirəm, özüm də kədərlənirəm.

- Yox, sizin dediyiniz real reallıqdır, biz də bunu görürük, bizimkilər sadəcə olaraq baş nazirlə razılaşmır, insanlar bilmirlər nə etsinlər, vəziyyəti necə dəyişsinlər.

- Baş naziriniz qanuni yolla seçilib və heç bir dəyişiklik gözlənilmir və baş nazir vəzifəsi müddət məhdudiyyəti demək deyil. O, ömürlük baş nazir ola bilər.

- Bizdə belə bir fikir var ki, Ermənistan İrana üz tutsa, rusların xoşuna gəlməyəcək.

- İran Rusiyanı vecinə almır, İran özünü təmin edən böyük ölkədir və heç kimin üzünə baxmır.
Ermənistana gəlincə, Ermənistan İrana üz tutmayacaq. Dünən Nikolun Rəisi ilə söhbətini xatırlayırsınız? İran nə elan etdi, biz geosiyasi dəyişikliklərə qarşı çıxacağıq?
Son müharibədən sonra ərazi bütövlüyünün bərpası münasibətilə Tehrandan Azərbaycana təbriklər göndərilir. Ermənistanın bu münasibətlərdə yeri nədir? Ermənistan yalnız öz ərazisində İran və Türkiyə arasında rəqabət meydanına çevirə bilər, Rusiya və Türkiyə arasında deyil.

- Diplomatik təbriklərə baxmayaraq İranın Azərbaycanla da ziddiyyətləri var. Azərbaycanlılar iranlı iş adamlarını narahat edir, onlardan yüksək yol haqqı alırlar, məsələn.

- Detaldır, maşın axını azdır. Gündə təxminən on maşın. Heç bir şey deyil. Ermənistanda neft məhsulları türk, tekstil, məişət kimyası, zərgərlik məmulatları hamısı türklərindir. Bu məsələdə Ermənistanda fərqli reallıq mövcuddur. Rusiya yoxdur. Yalnız həmin 7000 proqramçı (Rusiyadan gəlib başqa ölkənin vətəndaşlığına müraciət edən - S.S.) bu qədər.

Hazırladı Mürtəza

Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyev və birinci xanım Mehriban Əliyeva avqustun 12-də İsmayıllı rayonunda “Basqal Resort & Spa” otelinin açılışında iştirak ediblər.

"Yol-xeber.az" xəbər verir ki, bu barədə Prezidentin Mətbuat Xidməti məlumat yayıb.

Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyev və birinci xanım Mehriban Əliyeva avqustun 12-də Qobustan rayonuna səfər ediblər.

"Yol-xeber.az" xəbər verir ki, dövlət başçısı və birinci xanım burada “Diri Baba” türbəsində turizm infrastrukturunun yaradılması ilə bağlı aparılan yenidənqurma işləri ilə tanış olublar.

Orxan Çingiz oğlu Mürsəlov Gədəbəy Rayon İcra Hakimiyyətinin başçısı təyin edilib.

"Yol-xeber.az" xəbər verir ki, bununla bağlı Prezident İlham Əliyev sərəncam imzalayıb.

Xankəndi və Qarabağdakı digər erməni yaşayış məntəqələri də boşaldılacaq – Hraparak

Laçın şəhəri, Ağavno və Sus kəndlərinin sakinlərinin əmlakının təxliyəsi bir neçə gündür dövlət səviyyəsində təşkil olunub. Dövlət departamentinin avtomobilləri bütün günü yük daşıyır. Köçən ailələrin mütləq əksəriyyəti Xankəndinə deyil, Ermənistana köçüb.

“Hraparak xəbər verir ki, 100-ə yaxın ailədən ancaq 7-8 ailə Xankəndidə qalmaq arzusunda olduğunu bildirib.

Mətbu orqanı onu da yazır ki, Paşinyanın Qarabağ ermənilərinin bu əraziləri boşaltmasını planlaşdırdığına artıq heç bir şübhə yoxdur.

“Əks halda təxliyə edilənlər Qarabağa köçürülərdi və onlara seçim verilməzdi. İndiki halda isə ermənilər Ermənistana köçməyə üstünlük verirlər, çünki onlar düşünürlər ki, Xankəndi və Qarabağın digər yaşayış məntəqələri nə vaxtsa Paşinyanın qərarı nəticəsində boşaldılacaq”, - mətbu orqanı yazır.

Azərbaycan xarici işlər naziri Ceyhun Bayramov və Əlcəzairin xarici işlər və xaricdəki milli icma naziri, Prezident Abdelməcid Tebbunun xüsusi nümayəndəsi Ramtan Lamamranın təkbətək görüşü başa çatıb.

Bu barədə Azərbaycan Xarici İşlər Nazirliyi tviterdə məlumat yayıb.

Hazırda nümayəndə heyətlərinin iştirakı ilə geniştərkibli görüş keçirilir.

***
Azərbaycan xarici işlər naziri Ceyhun Bayramov ilə Əlcəzairin xarici işlər və xaricdəki milli icma naziri, Prezident Abdelməcid Tebbunun xüsusi nümayəndəsi Ramtan Lamamranın görüşü başlayıb.

Ceyhun Bayramov həmkarını Xarici İşlər Nazirliyinin binası önündə qarşılayıb.

Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyev və Birinci vitse-prezident Mehriban xanım Əliyevanın Konyada V İslam Həmrəyliyi Oyunlarının açılış mərasimindəki fotoları gündəm oldu.

Prezident İlham Əliyev və Birinci vitse-prezident Mehriban xanım Əliyeva açılış mərasimində Türk bayraqlarını qaldırması iştirakçılar tərəfindən böyük  rəğbət və  alqışla qarşılanıb. 

V İslam Həmrəyliyi Oyunlarının açılış mərasimininin keçirildiyi stadionunda Türkiyə bayrağı ilə yanaşı Azərbaycan bayrağı da dalağalanıb.

Qeyd edək ki,  Türkiyənin ev sahibliyi ilə Konyada keçirilən 5-ci İslam Həmrəyliyi Oyunlarında 56 ölkədən 4200 idmançı iştirak edir.

Açılış mərasimində Türkiyə Prezidenti Rəcəb Tayyib  Ərdoğan, Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyev və Birinci vitse-prezident Mehriban xanım Əliyeva, ŞKTC Prezidenti Ersin Tatar, Fələstin Baş naziri Məhəmməd Ştiyye, Albaniyanın Baş naziri Edi Rama, Əlcəzairin Baş naziri Eymen bin Əbdürrəhman, İslam Həmrəyliyi İdman Federasiyasının prezidenti Şahzadə Əbdüləziz Bin Turki Əl Faysal Al Səud iştirak edib.