 |
|
ABŞ-ın yeni seçilmiş prezidenti Donald Tramp Amerikanın ən böyük ticarət tərəfdaşlarına əlavə rüsumlar tətbiq etmək planlarının qüvvədə olduğunu deyib.
Musavat.com xəbər verir ki, o, bu barədə NBC News-a müsahibəsində bildirib.
Tramp ABŞ-ın ən böyük ticarət tərəfdaşlarına idxal rüsumlarının tətbiqi ilə bağlı seçki vədini yerinə yetirəcəyini söyləyib:“Mən rüsumların böyük tərəfdarıyam, “rüsum” sözünü dünyanın ən gözəl sözü hesab edirəm. Düçünürəm ki, rüsumlar bizi zənginləşdirəcək. Rüsumlar düzgün istifadə olunduqda təkcə iqtisadiyyatda deyil, qeyri-iqtisadi sahələrdə də çox güclü alətdir”.
Eyni zamanda seçilmiş prezident bu cür tədbirlərin amerikalıların xərclərinə təsir etməyəcəyinə söz verməyib. Telekanal Trampın sözlərindən sitat gətirir: “Mən heç nəyə zəmanət verə bilmərəm. Mən hətta sabaha zəmanət verə bilmərəm”.
Bundan əvvəl o, yeni ehtiyat valyuta yaradacaqları və ya dollardan imtina edəcəkləri, BRİKS ölkələrinə 100 faiz ticarət rüsumu tətbiq edəcəyini bildirmişdi. Trampın sözlərinə görə, beynəlxalq ticarət üçün dolları əvəz etməyə çalışan istənilən ölkə “Amerika ilə vidalaşacaq”.
Noyabrın 25-də Tramp prezident kimi fəaliyyətə başladığı ilk gündə, 2025-ci il yanvarın 20-də qeyri-qanuni immiqrasiya və narkotik qaçaqmalçılığı ilə əlaqədar Kanada və Meksikadan gələn bütün mallara 25 faiz rüsum tətbiq edəcəyini bəyan edib. Bundan əlavə, o, Çindən narkotik qaçaqmalçılığının ABŞ-a geniş miqyasda daxil olması ilə əlaqədar Çindən gələn bütün mallara 10 faiz əlavə rüsum tətbiq edəcəyini bildirib.
Suriyada Əsəd rejiminin devrilməsi erməni politoloqlar arasında isterikanı gücləndirib.
Əsəd rejiminin çökməsindən narahat olan daha bir erməni politoloq – Hrant Melik-Şahnazaryan bu prosesin Ermənistan üçün acı nəticələri olacağını iddia edib.
O bildirib ki, Dəməşq düşdüyü üçün Ərdoğanın qızı sosial şəbəkələrdə atasını təbrik edib:
“Türkiyə və Rusiya eyni məqsədi güdürlər. Biri Osmanlı imperiyasını, digəri Rusiya imperiyasını bərpa etməyə çalışır. Hər ikisinin bu işdə müəyyən uğurları var”.
Onun fikrincə, “yaranan yeni dünya nizamı yeni güc balansını” nəzərdə tutduğu üçün Cənubi Qafqazın iki ölkəsi – Azərbaycan və Gürcüstan buna hazırlaşır:
“Gürcüstan anladı ki, bu dəyişikliklər dövründə dəqiq seçim etməyi bacarmaq lazımdır. Və onlar Avropanın vədlərini Abxaziyanın geri qaytarılması perspektivinə tabe edərək, bu seçimi etdilər.
Artıq İran qüvvələri Azərbaycanın Zəngəzuru işğal etməyə hazırlaşdığı barədə xəbərlər yayırlar. Amma biz heç nə hiss etmək istəmirik”.(axar.az)
Suriyada baş verənlər məhz prezident Rəcəb Tayyib Ərdoğanın triumfial qələbəsidir, Türkiyə lideri "geopolitik şahmat oyunu"nda ölkəsinin beynəlxalq rəqiblərinə qarşı mütləq üstünlük qazanmağı bacarıb... Rəsmi Ankara Suriyanın parçalanaraq, bölüşdürülməsi cəhdlərini bloklamaq niyyətini biruzə verir, digər tərəfdən, Türkiyə suriyalı qaçqınların geri dönərək, öz ölkələrinin yeni siyasi idarəçilik sistemində yer almasında da maraqlıdır...
"Yeni Müsavat" xəbər verir ki, Yaxın Şərqin yenidən dizayn edilməsi prosesi artıq həlledici mərhələyə keçid etmiş oldu. Bundan sonra bu regionda qüvvələr nisbətinin ciddi şəkildə dəyişəcəyi qətiyyən şübhə doğurmur. Üstəlik, Yaxın Şərqin yeni düzəni də məhz dəyişən qüvvələr nisbətinə uyğun formalaşdırılacağı da qətiyyən istisna deyil. Yəni, bu regionun yeni şərtlər altında bölüşdürülməsi qaçılmaz xarakter daşıyır. Və son vaxtlara qədər Yaxın Şərqdə daha üstün mövqelərə malik bəzi dövlətlərin bu prosesdə oyundan kənar vəziyyətə düşmə ehtimalı da mövcuddur.
Onu da qeyd etmək lazımdır ki, Əsəd rejiminin sürətli çöküşü Yaxın Şərqdə geopolitik maraqları olan bəzi dünya nəhəngləri üçün sarsıdıcı zərbə sayıla bilər. Çünki bu dövlətlər Suriyada hərbi-strateji situasiya dəyişikliyinə hazırlıqsız yaxalanmış oldular. Ona görə də, Əsəd rejiminin cəmisi bir həftə ərzində çöküşünə adekvat reaksiya verməyə imkan tapmadılar. Və nəticədə 2014-cü ildən üzü bəri ələ keçirdikləri əlverişli mövqeləri itirdilər.
Məsələ ondadır ki, Əsəd rejiminə fəal dəstək verən Rusiya və İran hazırda Suriya platsdarmında əsas istinad mexanizmindən məhrum diruma düşüb. İndi həm Kreml, həm də rəsmi Tehran Suriyanın gələcək taleyinin müəyyən edilməsi prosesini böyük ölçüdə kənardan izləmək məcburiyyətində qalacaq. Çünki Əsəd rejimi olmadan Rusiya və İranın Suriya böhranının nizamlanması prosesində siyasi iradəsi keçərli xarakter daşıya bilməz. Bu, hər iki dövlət üçün kifayət qədər ciddi geopolitik uğursuzluq sayıla bilər. Və belə vəziyyət yalnız Suriya poliqonu deyil, həm də digər strateji regionlarda cərəyan edən geopolitik proseslərə birbaşa təsir göstərə biləcək önəmli faktordur.
Digər tərəfdən, Suriyada hərbi bazaları olan ABŞ-ın mövqeyi də müəyyən mənada, müəmmalı xarakter daşıyır. Belə ki, Ağ Ev Əsəd rejiminin çöküşündə birbaşa maraqlı tərəfdir. Ancaq ABŞ bu prosesdə aktiv mövqe tutmaq əvəzinə, daha çox müşahidəçi rolunda çıxış etməyə üstünlük verdi. Böyük ehtimalla Əsəd rejimini dəstəkləyən Rusiya və İrandan fərqli olaraq, Ağ Evin Suriyada PKK/PYD terror təşkilatını himayə etməsi ABŞ-ın fəal oyunçu rolunu bloklamış oldu. Və ABŞ-ın yeni seçilmiş prezidenti Donald Trampın "Suriyada baş verənlər bizim savaşımlz deyil, ona görə də müdaxilə etməyəcəyik" açıqlaması da bi reallığı ifadə edir.
Ancaq Suriyada yaranmış situasiya ABŞ üçün tamamilə uğursuz da sayıla bilməz. Çünki Ağ Ev iflasa uğramasında birbaşa maraqlı olduğu Əsəd rejiminin birdəfəlik çöküşündən açıq-aşkar məmnundur. Eyni zamanda, ABŞ Suriya ərazisində mövcud olan hərbi bazalarının toxunulmazlığını təmin etməyi hələlik bacarıb. Üstəlik, ABŞ-ın beynəlxalq hədəfində olan Rusiya və İran Suriyada Əsəd rejiminin çöküşü ilə öz nəzarət mexanizmlərini tamamilə itirib. Və nəhayət, Suriyada cərəyan edən daxili proseslərdə ABŞ-ın NATO üzrə müvafiqi Türkiyə əsas geopolitik iradə sahibinə çevrilib.
Türkiyə hazırda Suriyanın gələcək taleyinin müəyyən olunmasında "yol xəritəsi"ni təyin etmək hüququ qazanmış əsas geopolitik iradə sahibidir. Üstəlik, rəsmi Ankara bu istiqamətdə qətiyyətli və prinsipial addımların atılmasına hazırlaşır. Xüsusilə də, rəsmi Ankara 2014-cü ildən üzü bəri ilk dəfə olaraq, Türkiyənin milli təhlükəsizlik maraqlarını təmin etmək şansı da qazanıb. Və Türkiyənin əlindəki bu şansdan maksimum səviyyədə istifadə edəcəyi artıq açıq-aşkar nəzərə çarpır.
Məsələ ondadır ki, Türkiyə rəsmi dairələri artıq Suriyanın gələcək taleyinə dair olduqca ciddi və önəmli mesajlar verməyə başlayıblar. Türkiyənin xarici işlər naziri Hakan Fidan Dohada keçirdiyi mətbuat konfransında "Suriya xalqı ölkəsinin gələcəyini yenidən formalaşdıracaq" deməklə, rəsmi Ankaranın mövqeyinin artıq ön plana keçdiyini biruzə verib.O, bildirib ki, Türkiyə Suriyanın suverenliyinə və ərazi bütövlüyünə çox əhəmiyyət verir. H.Fidan vurğulayıb ki, ölkələrini tərk etmək məcburiyyətində qalan milyonlarla suriyalı artıq geri qayıda bilərlər. Və Türkiyə Suriyanın yenidən inşası üçün çalışacaq.
Göründüyü kimi, rəsmi Ankara beynəlxalq hüquq normalarına uyğun şərtləri ön plana çıxarmaqla, fərqli niyyətkərə düşə biləcək dövlətlərə dolayısı ilə xəbərdarlıq mesajı göndərməyə ehtiyac duyur. Prezident Rəcəb Tayyib Ərdoğan isə bəyan edib ki, Türkiyənin nə Suriyanın, nə də hər hansı başqa ölkənin ərazilərində gözü yoxdur. Rəsmi Ankara üçün Suriyanın suverenliyi və ərazi bütövlüyü əsas hüquqi prioritetdir. Və bu, yanaşma tərzi heç bir halda, dəyişməyəcək.
Təbii ki, rəsmi Ankara ilk növbədə Suriyanın parçalanaraq, bölüşdürülməsi cəhdlərinə sərt müqavimət göstərmək niyyətini biruzə verir. Digər tərəfdən, Türkiyə Suriyaya qaçqınların geri dönüşünü prinsipial hədəfə çevirmək istəyir. Çünki hazırda Türkiyə ərazisində təxminən dörd milyona yaxın suriyalı qaçqın və bu, rəsmi Ankaranın çiynində ağır yükdür. Üstəlik, rəsmi Ankara Türkiyədən Suriyaya geri dönəcək milyonlarla qaçqının bu ölkənin yeni siyasi idarəçilik sistemində yer almasında da maraqlıdır. Və bu, Suriyanın mövcud xaosdan çıxarılmasında həlledici faktora çevrilə bilər.
Rəsmi Ankara bu "yol xəritəsi"ni reallığa çevirməyə nail olarsa, Suriya ərazisində PKK/PYD terror təşkilatının sıradan çıxarılması da asanlaşa bilər. Nəticədə Türkiyənin milli təhlükəsizliyinə qarşı daha bir təhdid qaynağı aradan qaldırılmış olar. Bütün bunlar rəsmi Ankaranın böyük geopolitik manevrlər qabiliyyətini növbəti dəfə təsdiqləmiş olur. Hər halda, Türkiyə ABŞ, Rusiya və İranın da geopolitik maraqları olan Suriyada öz strateji hədəflərini reallaşma mərhələsinə keçirə bilib. Və üstəlik, buna nail olarkən, həmin dövlətlərlə kəskin qarşıdurmalardan yayınmağı da bacarıb.
Bütün bunlar onu göstərir ki, prezident Rəcəb Tayyib Ərdoğan növbəti dəfə "geopolitik şahmat oyunu"nda rəqiblərinə qarşı mütləq üstünlük qazanıb. Suriyada baş verənlər məhz prezident Rəcəb Tayyib Ərdoğanın triumfial qələbəsidir. Ona görə də, indi Türkiyə prezidenti daha çox bu tarixi zəfərin real geopolitik nəticələrini möhkəmləndirmək hüququna da sahibdir. Və bu baxımdan, prezident Rəcəb Tayyib Ərdoğanın liderliyi altında Türkiyənin yalnız Yaxın Şərq deyil, ümumiyyətlə, yeni dünya düzəninin formalaşdırılması prosesində yolu sonuna qədər açılmış kimi görünür.
Dekabrın 8-nə keçən gecə müxalifət qüvvələri noyabrın 27-də başlayan sürətli hücumu başa çatdıraraq Dəməşqi ələ keçiriblər.
“Reuters” xəbər verir ki, Suriya ordusunun komandanlığı zabitləri Bəşər Əsədin hakimiyyətinin başa çatması barədə xəbərdar edib.
“Suriya ordusunun komandanlığı prezident Bəşər Əsədin 24 illik avtoritar hakimiyyətinin sona çatması barədə zabitlərə məlumat verib” - üsyançıların bəyanatında deyilir.
“Əl-Cəzirə”nin müxaliflərə istinadla verdiyi məlumata görə, üsyançılar Dəməşqdə ictimai radio və televiziya binasını ələ keçiriblər.
Baş nazir Məhəmməd Qazi əl-Cəlali isə xalqın seçdiyi istənilən rəhbərliklə əməkdaşlığa hazır olduğunu bildirib.
Qeyd edək ki, “Reuters” və CNN də prezident Əsədin Suriyanı tərk etməsindən yazır.
ABŞ-ın yeni seçilmiş prezidenti Donald Trampın administrasiyasında ən azı 14 milyarder əsas vəzifələri tutacaq.
Musavat.com xəbər verir ki, onların ümumi sərvəti Finlandiya, Çili və Yeni Zelandiya da daxil olmaqla yüzlərlə ölkənin ÜDM-indən çoxdur.
Söhbət xüsusilə sərvəti 336 milyard dollar dəyərində qiymətləndirilən İlon Maskdan və aktivləri təxminən 1,1 milyard dollar təşkil edən Vivek Ramasvamidən gedir.
“Stephens Inc.” investisiya şirkətinin rəhbəri, Trampın rəhbərliyi altında ABŞ-ın Böyük Britaniyadakı səfiri olacaq Uorren Stevensin hesablarında 3,3 milyard dollar var. Amerikanın Fransadakı səfiri vəzifəsini Trampın qudası, əmlak şirkətinin dəyəri 2,9 milyard dollar olan Çarlz Kuşner tutacaq.
Portal xatırladır ki, Tramp təhsil naziri vəzifəsinə milyarder Vins Makmoen (sərvəti: 2,6 milyard dollar) həyat yoldaşı Lindanı, ticarət naziri vəzifəsinə isə Cantor Fitzgerald investisiya firmasının baş direktoru Hovard Lutnikin namizədliyini irəli sürüb. Sonuncunun, Axios-a görə, sərvəti 2 milyard dollar qiymətləndirilir.
Key Square Group investisiya fondunun rəhbəri, milyarder Skott Bessent Xəzinədarlıq katibi vəzifəsinə, Cerberus Capital Management investisiya şirkətinin liderlərindən biri Stiven Faynberq (sərvəti: 5 milyard dollar) müdafiə nazirinin müavini vəzifəsinə namizəd göstərilib. Bundan əlavə, Tramp ABŞ Milli Aeronavtika və Kosmik Tədqiqatlar İdarəsinin (NASA) direktoru vəzifəsinə milyarder və kosmos turisti Cared Ayzekmanı (sərvəti: təxminən 2 milyard dollar) namizədliyini irəli sürüb. Sahibkar və investor Devid Saks Amerika administrasiyasının süni intellekt və kriptovalyutalar sahəsində siyasətinə rəhbərlik edəcək.
"Polşa və Litva Belarus üçün ciddi təhlükə yaradır. Bu təhlükə müharibə edən Ukraynanın yaratdığı təhlükədən daha böyükdür".
Bunu Belarus lideri Aleksandr Lukaşenko deyib.
O əlavə edib ki, hərbi birliklər sərhədimizdən 15 kilometr uzaqda yerləşdirilib: "Almaniya da daxil olmaqla, digər dövlətlərin NATO silahlı qüvvələri ora yerləşdirilir. Burada da vəziyyət çox gərgindir. Bir sözlə, bu, bizi çox narahat edir”.
Lukaşenko Belarusun müdafiəsinin etibarlı təminatı məqsədi ilə Rusiyadan yeni silah sistemlərinin, o cümlədən “Oreşnik” raketlərinin ölkəsində yerləşdirilməsini istəyib. "Bu raketləri yerləşdirmək üçün yerlərimiz var. Bizim şərtimiz var ki, raket hədəfləri Belarusun hərbi və siyasi rəhbərliyi tərəfindən müəyyən edilsin", - Lukaşenko qeyd edib.
Rusiya prezidenti Putin də “Oreşnik” ballistik raket sistemini gələn il Belarusda yerləşdirəcəklərini açıqlayıb. "Düşünürəm ki, bu, “Oreşnik” raketinin kütləvi istehsalına başlaması şərti ilə gələn ilin ikinci yarısında mümkün olacaq", - Putin qeyd edib.
Suriyada Əsəd rejiminə müxalif qüvvələrin Hələb və Həmadan sonra Homs şəhər mərkəzinə daxil olmasından sonra Dəməşqdə ciddi panik durum yaranıb.
Suriya və xarici mediada gedən yazılara istinadən xəbər verir ki, yaranmış bu gərgin vəziyyətdə Bəşər Əsəd ailəsi ilə birlikdə Suriyadan qaçması iddiasını irəli sürüb.
Verilən məlumatlara görə, Bəşər Əsədin Suriyanı tərk edərək İran paytaxtı Tehranda olduğu bildirilir.
“The Wall Street Journal” isə yazıb ki, Misir və İordaniya rəsmiləri Bəşər Əsədə Suriyanı tərk etməyi və xaricdə hökumət qurmağı tövsiyə ediblər.
Türkiyə Xarici İşlər Nazirliyi Cənubi Kiprin silahlanması barədə bəyanat yayıb.
Teleqraf.com xəbər verir ki, sənəddə Cənubi Kiprin son zamanlar silahlanma fəaliyyətini sürətləndirdiyinin müşahidə olunduğunu bildirilib:
“Şimali Kipr Xarici İşlər Nazirliyinin bu mövzuda yaydığı açıqlamadakı mövqeyini paylaşırıq. Cənubi Kiprin bu səhv siyasətinin regionda sabitliyin və hüzurun pozulmasına şərait yarada biləcəyinə və adada silahlanma yarışının başlana biləcəyini xatırlatmaq istəyirik”.
Təl Rıfat şəhərinin PKK/YPG terror təşkilatından alınmasından sonra Mənbiçə doğru hərəkət başlayıb. İntensiv hazırlıq görən müxalif Suriya Milli Ordusu (SMO) bölgənin bir çox nöqtəsində kəşfiyyat işləri aparır.
Bu barədə Türkiyənin “Yeni Şafak” qəzeti məlumat yayıb. SMO-dan nəşrə Mənbiçdən 1 km məsafədəki komanda mərkəzində hücum təlimatı gözlədiyi bildirilib. Mənbənin sözlərinə görə, hazırda Mənbiçdə 1500 terrorçu var. Müxalif ordunun komandiri Rusiya və rejim qüvvələrinin bölgədən çəkildiyini və əməliyyat üçün hazır vəziyyətdə gözlədiklərini deyib. Suriyalı müxalif ən qısa zamanda Mənbiçi azad edəcəklərini vurğulayıb. Suriyadakı son proseslərdə Mənbiçin qərbində nəzarət etdikləri əraziləri itirən PKK/YPG də bölgədə mövqelərini gücləndirməyə çalışır. Təşkilat yerləşdikləri ərazilərin SMO-nun mühasirəsinə düşməsinin qarşısını almaq üçün yeni cəbhə və təchizat xətləri qurmağa çalışır.
“Yeni Şafak” xatırladır ki, ABŞ Türkiyəyə Təl-Rıfatın İŞİD terror təşkilatından təmizləndikdən sonra PKK/YPG-nin bölgəni tərk edəcəyinə dair söz versə də, buna əməl etməmişdi.
Suriyada Həmanı ələ keçirən müxalif qüvvələr şəhərdə bu ölkənin keçmiş prezidenti Hafiz Əsədin heykəlini aşırıblar.
Heykəlin aşırılma anı böyük coşqu ilə qarşılanıb.
Azad Suriya Ordusu (ASO) Menbiç əməliyyatı üçün hazırlıqlarını tamamlayıb. Axar.az xəbər verir ki, bu barədə Türkiyə mediası məlumat yayıb. Bildirilib ki, artıq Rusiya qüvvələrini Menbiçdən çıxarıb.
Şəhərdə sadəcə 1500 PKK üzvünün qaldığı təxmin edilir. ASO əsgərləri Menbiçdən 1 kilometr uzaqlıqdakı komanda mərkəzinə hücum təlimatı gözlədiklərini bildiriblər.
Bu və gündəmdəki bir çox xəbərləri bu gün saat 11.30-da aparıcı Sevinc Telmanqızının təqdimatındakı “Canlı debat” verilişində izləyə bilərsiz. Qonağımız Real Partiyasının sədri Natiq Cəfərlidir. Müzakirədə tamaşaçılarımız da iştirak edə bilər.
Ermənistan Kollektiv Təhlükəsizlik Müqaviləsi Təşkilatından (KTMT) çıxmaq üçün sənədlər təqdim etməyib.
Bu barədə Rusiya Federasiyasının xarici işlər naziri Sergey Lavrov mətbuat konfransında Nikol Paşinyanın Ermənistanla KTMT arasında münasibətlərin geridönülməz nöqtəni keçdiyi barədə bəyanatını şərh edərkən bildirib.
“Xeyr, belə bir sənəd daxil olmayıb. Biz bu söhbətləri eşidirik, Ermənistanın baş naziri parlamentdə bu mövzuda çox danışıb, müzakirə edib. Biz heç kimə heç nəyi məcbur etmirik. Biz əminik ki, KTMT-yə üzvlükdən maksimum istifadə etmək Ermənistanın təhlükəsizliyinin maraqlarına uyğundur”, - deyə Lavrov bildirib.
Rusiyalı nazir qeyd edib ki, təşkilatdan çıxmaq “indiki Ermənistan rəhbərliyinin suveren hüququdur”.
“Rusiya və KTMT-nin digər üzvləri İrəvana qapıları bağlamaq kimi qəbul ediləcək heç bir addım atmayıb və atmaq niyyətində deyilik”, - deyə Lavrov əlavə edib.(publika.az)