Ötən gün Xırdalanda yaşayış binasında baş verən yanğın kirayəşinlərlə bağlı daha bir problemi gündəmə gətirdi. 10 nəfər bina sakininin təxliyə edildiyi hadisəyə səbəbkar alt mərtəbədəki qonşu olduğu bilindi. Sakinlərdən biri yerli mediaya açıqlamasında “kimə gəldi evi kirayə verirlər və dəymiş zərərin kim tərəfindən qarşılanacağı müəmmalıdır”, deyərək narazılığını bildirdi.

Bu konteksdə, maraqlıdır, kirayə verilən evlərdə bədbəxt hadisə olduğu təqdirdə, dəyən zərər kim tərəfindən qarşılanmalıdır? Bu məsələ necə tənzimlənir?

Əmlak məsələləri üzrə ekspert Ramil Qasımzadə Globalinfo.az-a açıqlamasında hər kəsin öz evini sığortalamalı olduğunu bildirib:

“Bununla bağlı sığorta müqaviləsi var və bunun əsasında hər bir vətəndaş öz evini sığortalaya bilər.

Bədbəxt hadisələrdən qorunmaq üçün yalnız bu vasitə ilə hər hansı bir ziyan dəydikdə sığorta tərəfindən bu vəsaitin ödənilməsi təmin edilir, yəni 25 min manata qədər olduqda, 50 manata qədər icbari sığorta ilə ödənilir. Ondan yuxarı olduqda isə bununla bağlı müvafiq icra qurumları və ya məhkəmə tərəfindən qərar çıxarılarsa, bilavasitə günahkar olan şəxs dəyən zərəri ödəməlidir. Kirayəşin və ya ev sahibinin zərəri ödəməsi məsələsinə gəldikdə isə, burada günahkar şəxs kirayəşin olduğu üçün onun tərəfindən dəyən ziyan qarşılanmalıdır. Bunların hamısı isə kirayə müqaviləsində öz əksini tapır. Dəymiş ziyanın ödənilməsi birbaşa icarədarın üzərinə düşür. Ona görə də vətəndaşlar evini kirayə verərkən mütləq qaydada müqavilələr bağlamalıdırlar. Burada isə hər hansı baş verəcək halların sığortalanması üçün tərəflərin məsuliyyəti mütləq olaraq qeyd edilməlidir”.

Vəkil Turan Abdullazadə isə mülki qanunvericiliyə istinad edib. Onun sözlərinə görə, mülki hüquq pozuntusu (delikt) hüquqla və ya qanunla müdafiə edilən başqa şəxsə birbaşa ziyan və ya zərər vurulmasına gətirib çıxaran təqsirli, hüquqa zidd əməldir:

“Delikt törətmiş şəxs mülki hüquq məsuliyyəti daşıyır. Mülki Məcəllənin 1109-cu maddəsində yanğının söndürülməsi zamanı əmələ gəlmiş zərərin əvəzinin ödənilməsi ilə bağlı müddəalar 2005-ci ildə Mülki Məcəllədən çıxarılıb. Həmçinin, Mülki Məcəllənin 21.1-ci maddəsinə əsasən, zərərin əvəzinin ödənilməsini tələb etmək hüququna malik olan şəxs ona vurulmuş zərərin əvəzinin tam ödənilməsini tələb edə bilər. Bu şərtlə ki, qanunda və ya müqavilədə zərərin əvəzinin daha az miqdarda ödənilməsi nəzərdə tutulmasın. Lakin oxşar münasibətləri tənzimləyən 1108-ci maddənin məzmunundan belə başa düşmək olar ki, yanğın zamanı başqa şəxslərə dəymiş zərərin əvəzini yanğının törənməsində təqsiri olan şəxs ödəyir. Belə ki, Mülki Məcəllənin 1108-ci maddəsinə əsasən, ətrafdakılar üçün yüksək təhlükə ilə bağlı fəaliyyəti – nəqliyyat vasitələrindən, mexanizmlərdən, yüksək gərginlikli elektrik enerjisindən, atom enerjisindən, partlayıcı maddələrdən, güclü təsir edən zəhərlərdən və ilaxır istifadə edilməsi; tikinti fəaliyyətinin və onunla bağlı digər fəaliyyətin həyata keçirilməsi və s. nəticəsində mülki hüquq pozuntusu törətmiş fiziki və hüquqi şəxslər yüksək təhlükə mənbəyinin vurduğu zərərin əvəzini ödəməyə borcludurlar”.

Vəkil bildirib ki, mənzil kirayəyə verilibsə və kirayəyə götürənin təqsiri ucbatından yanğın baş veribsə, məsuliyyəti mənzilin mülkiyyətçisi, yəni kirayəyə verən deyil, birbaşa zərər vuran şəxs daşıyır:

“Lakin kirayəyə verən şəxsin qarşı tərəflə kirayə müqaviləsi yoxdursa, işin rəngi dəyişə bilər. Çünki kirayə müqaviləsi yoxdursa, mülkiyyətçi mənzili kirayə verdiyini sübuta yetirməyə bilər. Üstəlik, bu halın mülkiyyətçinin səhlənkarlığı kimi qiymətləndirilməsi mümkündür. Zərərçəkən şəxs həm mənzil mülkiyyətçisinə, həm də kirayə götürənə qarşı məhkəmədə zərərin əvəzinin ödənilməsinə dair iddia qaldıra bilər”.

Twitter

Süni intellektlə Azərbaycanın Milli Qəhrəmanları, I və II Qarabağ müharibəsi şəhidlərinin videosu hazırlanıb.

TikTok-da paylaşılan videoda Milli Qəhrəmanlar Mübariz İbrahimov, Polad Həşimov, Çingiz Mustafayev, eləcə də II Qarabağ müharibəsi şəhidi Xudayar Yusifzadə, Muxtar Qasımlı, Asəf Ağayevin təsviri yer alıb.

Hazırlanan videoda şəhidlər qara geyimdə və yaxalarında qərənfillə təsvir olunub.

Video qısa zamanda 1.2 milyondan çox baxış toplayıb.

Həmin görüntüləri təqdim edirik:

Twitter

Hərbi hissələrdə andiçmə mərasimlərinə valideynlər buraxılmayacaq.

Bu barədə Müdafiə Nazirliyindən məlumat verilib.

Bildirilib ki, ölkəmizdə mövsümü xarakter daşıyan respirator virus infeksiyalarına yoluxma halları nəzərə alınaraq adaptasiya dövründə olan gənc əsgərlərin sağlamlığının qorunması məqsədilə hərbi hissələrdə görüşə müvəqqəti məhdudiyyət qoyulub:

"İctimaiyyətdən hərbi qulluqçularımızın sağlamlığına həssaslıqla yanaşmağı, qeyd olunan məhdudiyyəti anlayışla qarşılamağı, xüsusilə andiçmə mərasimləri zamanı hərbi hissələrə gəlməməyi xahiş edirik".

Twitter

Bu gün Ümumdünya Xəstələr Günüdür.

Bakı Baş Səhiyyə Mərkəzi xəbər verir ki, 1993-cü ildən etibarən hər il fevralın 11-i Ümumdünya Xəstələr Günü kimi qeyd olunur. Bu əlamətdar gün Roma Papası II İohann Pavel tərəfindən 1992-ci il mayın 13-də təsis edilib. Tarixin seçilməsi isə katoliklərin hər il fevralın 11-də sağlamlıqları üçün dua etmələri ilə əlaqədardır.

O, özünün bu barədəki xüsusi müraciətində bildirib ki, Ümumdünya Xəstələr Gününün hər il qeyd edilməsinin başlıca məqsədi xəstələrin ağrı və iztirablarını yüngülləşdirmək və ictimaiyyətin diqqətini onlara göstərilən xidmətin səviyyəsini yaxşılaşdırmağa yönəltməkdir.

Twitter

Bakıda və Abşeron yarımadasında hava şəraitinin dəyişkən buludlu olacağı, arabir tutulacağı, əsasən yağmursuz keçəcəyi gözlənilir.

Milli Hidrometeorologiya Xidmətindən verilən məlumata görə,lakin səhər bəzi şəhərətrafı ərazilərdə az çiskinli olacağı ehtimalı var. Şimal-qərb küləyi əsəcək.

Havanın temperaturu gecə 1° şaxtadan 2°-dək isti, gündüz 3-6° isti olacaq. Atmosfer təzyiqi normadan yüksək 772 mm civə sütunu təşkil edəcək. Nisbi rütubət 70-80 % olacaq.

Azərbaycanın rayonlarında havanın əsasən yağmursuz keçəcəyi gözlənilir. Bəzi yerlərdə arabir duman olacaq. Mülayim şərq küləyi əsəcək.

Havanın temperaturu gecə 1-6° şaxta, gündüz 5-10° isti, dağlarda gecə 5-10° şaxta, yüksək dağlıq ərazilərdə 13-18° şaxta, gündüz 0-5° şaxta olacaq.

Gecə və səhər bəzi dağlıq rayonlarda yolların buz bağlama ehtimalı var.

Twitter

Son iki il ərzində 1300 müəllim sertifikatlaşma imtahanlarında uğur qazanmadığından işindən kənarlaşdırılıb.

Axar.az xəbər verir ki, bunu elm və təhsil naziri Emin Əmrullayev Dünya Bankının illik qlobal hesabatının təqdimatında "Orta gəlir tələsindən yayınmaq: Azərbaycan üçün dərslər" adlı panel sessiyasında çıxışı zamanı deyib.

Onun sözlərinə görə, müəllimlərlə aparılan iş ağrılı prosesdir:

"İmtahanlarda yaxşı nəticə göstərməyən müəllim təhsil sistemindən zamanla çıxarılır".

Twitter

Bakı və ətraf ərazilərdə nəqliyyat yükünü azaltmaq və ictimai nəqliyyat sisteminin effektivliyini artırmaq məqsədilə iş qrafikinin dəyişkən rejimdə təşkili ilə bağlı mühüm addımlar atılacaq.

BAKU.WS məlumatına görə, 2025–2026-cı illəri əhatə edən yeni yanaşma çərçivəsində dövlət orqanları, təhsil və tibb müəssisələri, eləcə də digər hüquqi və fiziki şəxslər üçün fərqli iş rejimləri müəyyən ediləcək.

Müvafiq qurumların aparacağı təhlillər əsasında müxtəlif sahələr üzrə işəgəlmə və işdən çıxma saatlarında dəyişikliklər ediləcək. Beləliklə, insanların eyni vaxtda yollara axışmasının qarşısı alınacaq və nəqliyyat sistemində yaranan sıxlıq azalacaq.

Bəzi dövlət və özəl sektor müəssisələrində distant iş rejiminin tətbiqi də nəzərdə tutulur. Bununla yanaşı, iş yerlərinin dəyişkən qrafik əsasında fəaliyyət göstərməsi işçilərə daha rahat hərəkət etmək imkanı yaradacaq və iş-nəqliyyat balansını optimallaşdıracaq.

Dəyişikliklərin məqsədi Bakı və ətraf ərazilərdə nəqliyyat infrastrukturunu təkmilləşdirmək, şəhərdaxili sıxlığı azaltmaq və ümumi hərəkət rahatlığını təmin etməkdir. Eyni zamanda, özəl sektorun bu prosesə innovativ həllərlə qoşulması təşviq olunacaq. Bu tədbirlər nəticəsində həm iş, həm də nəqliyyat rejimi daha çevik və rahat olacaq, insanlar isə sıxlıq probleminə görə vaxt itirmədən gündəlik həyatlarına davam edə biləcəklər.

Qeyd edək ki, Beynəlxalq təcrübədə iş qrafiklərinin optimallaşdırılması üçün müxtəlif modellər tətbiq olunur. Nəqliyyat sıxlığını azaltmaq və işçilərin məhsuldarlığını artırmaq üçün ən ideal çıxış yollarından biri fleksibil (elastik) iş saatlarıdır.

Dünyada nəqliyyat sıxlığını azaltmaq üçün ən ideal iş saatları aşağıdakı kimi müəyyən edilib:

07:00–15:00 (Erkən başlayanlar üçün)

08:00–16:00 (Standart iş vaxtı)

09:00–17:00 (Ənənəvi iş rejimi)

10:00–18:00 (Gec başlayanlar üçün).

Twitter

Məbləğinə görə əməkhaqqından ən çox tutulma vergi üzrə olur. Bu baxımdan vergilərlə bağlı güzəştlər daha yüksək məbləğdə maaş almağa imkan verir. Düzdür, hazırda neft-qaz sahəsində fəaliyyəti olmayan və qeyri-dövlət sektoruna aid edilən vergi ödəyicilərində işləyən şəxslərin əksəriyyətinin maaşlarından vergi tutulmur. Bu sahələrdə əməkhaqqının 8 min manata qədər olan hissəsi vergidən azaddır. Lakin azadolmanın müddəti 2025-ci ilin sonunda bitir. Odur ki, bu yazı dövlət sektoru ilə yanaşı, özəl sektorda işləyənlər üçün də əhəmiyyətlidir. 

“Qafqazinfo”nun məlumatına görə, əməkhaqqından tutulan verginin dərəcəsi 14 faizdən başlayır.

Məvacibin güzəşt tətbiq edilən hissəsi vergiyə cəlb edilmir. Neft-qaz sahəsində fəaliyyəti olan və dövlət sektoruna aid edilən bütün vergi ödəyicilərində əməkhaqqının 200 manata qədər hissəsindən vergi tutulmur. Bu o deməkdir ki, neft-qaz sahəsində fəaliyyəti olan və dövlət sektoruna aid edilən vergi ödəyicilərində çalışan və 1000 manat vəzifə maaşı olan şəxs üçün verginin məbləği 112 manatdır. 

Bundan başqa, qohumluq dərəcəsindən asılı olmayaraq himayəsində azı üç nəfər, o cümlədən gündüz təhsil alan 23 yaşınadək şagirdlər və tələbələr olan ər və ya arvaddan birinin vergi tutulmalı olan aylıq gəliri 50 manat məbləğində azaldılır. 

Şəxsin gəliri uşağın doğulduğu və himayədə olanın himayəyə götürüldüyü aydan başlayaraq azad edilir. Proses uşaqların 18 yaşa, tələbələrin və şagirdlərin 23 yaşa çatdığı ilin sonunadək, habelə uşaqların və himayədəkilərin öldüyü hallarda ölüm ilinin sonunadək saxlanılır. Həmçinin himayədə olanların sayı il ərzində azaldıqda (uşaqların ölüm halları istisna olmaqla) himayədə olanların sayının azaldığı aydan sonrakı aydan başlayaraq onların saxlanması üçün məbləğin çıxılmasına xitam verilir.

Eyni zamanda qeyd edilən şəxslərin muzdlu işdən vergi tutulmalı olan aylıq gəliri 100 manat məbləğində azaldılır: 

- Həlak olmuş, yaxud sonralar vəfat etmiş döyüşçülərin (şəhid statusu almış şəxslər istisna olmaqla) valideynləri, habelə vəzifələrinin icrası zamanı həlak olmuş dövlət qulluqçularının valideynləri və arvadları (ərləri). (Bu şəxslərin arvadları (ərlərinə) təkrar nikaha daxil olduqda sözügedən güzəşt aradan qaldırılır);

- Məcburi köçkünlər və onlara bərabər tutulan şəxslər. (Bu güzəşt ayrıca mənzil sahəsi əldə etməsi nəticəsində daimi məskunlaşmış şəxslərə şamil edilmir)

Eyni zamanda bu şəxslərin muzdlu işdən vergi tutulmalı olan aylıq gəliri 200 manat məbləğində azaldılır:

- Orqanizmin funksiyalarının 61-100 faiz pozulmasına görə əlilliyi müəyyən edilmiş (müharibə ilə əlaqədar əlilliyi müəyyən edilmiş şəxslər istisna olmaqla), 

- 18 yaşınadək əlilliyi müəyyən edilmiş şəxslərin, 

- Daimi qulluq tələb edən 18 yaşınadək əlilliyi müəyyən edilmiş və ya orqanizmin funksiyalarının 81-100 faiz pozulmasına görə əlilliyi müəyyən edilmiş şəxsə baxan və onunla birlikdə yaşayan valideynlərdən (o cümlədən övladlığa götürən şəxslərdən) birinin (özlərinin istəyi ilə), arvadın (ərin), himayəçinin və ya qəyyumun. 

Aşağıdakı qeyd olunan şəxslərin muzdlu işdən vergi tutulmalı olan aylıq gəliri isə 400 manat məbləğində azaldılır:

- Vətən Müharibəsi Qəhrəmanlarının;

- Milli Qəhrəmanlarının;

- Sovet İttifaqı və Sosialist Əməyi Qəhrəmanlarının;

- Müharibə ilə əlaqədar əlilliyi olan şəxslərin;  

- Həlak olmuş, yaxud sonralar vəfat etmiş döyüşçülərin (şəhid statusu almış şəxslər istisna olmaqla) dul arvadlarının (ərlərinin) və övladlarının; 

- 1941-1945-ci illərdə arxa cəbhədə fədakar əməyinə görə orden və medallar ilə təltif edilmiş şəxslərin;

- Qanunvericiliklə müəyyən edilmiş qaydada müharibə veteranı adı almış şəxslərin;

- Çernobıl AES-də qəza, mülki və ya hərbi təyinatlı atom obyektlərində digər radiasiya qəzaları nəticəsində, habelə nüvə qurğularının hər hansı növləri, o cümlədən nüvə silahı və kosmik texnika ilə bağlı olan sınaqlar, təlimlər və başqa işlər nəticəsində şüa xəstəliyinə və şüa yükü ilə əlaqədar xəstəliyə tutulmuş və ya bu xəstəlikləri keçirmiş şəxslər.

Şəhid statusu almış şəxslərin valideynlərinin, dul arvadlarının (ərlərinin) və övladlarının əməkhaqlarından vergi tutulan hissəsi isə 800 manat məbləğində azaldılır. Yəni, 800 manata qədər olan hissədən vergi tutulmur. 

Yuxarıda qeyd edilən güzəşt tətbiq edilən hissəyə neft-qaz sahəsində fəaliyyəti olan və dövlət sektoruna aid edilən vergi ödəyiciləri üzrə əməkhaqqının 200 manata qədər hissəsi də əlavə olunur. Məsələn, şəhid statusu almış şəxslərin 1000 manat (800+200) maaş alan valideynlərinin, dul arvadlarının (ərlərinin) və övladlarından vergi tutulmur. 

Eyni zamanda şəxsə yuxarıda göstərilən güzəştlərdən iki və daha çoxu uyğun olarsa, onlardan yalnız biri – məbləği çox olanı şamil edilir. Burada qohumluq dərəcəsindən asılı olmayaraq himayəsində azı üç nəfərin olması ilə bağlı güzəşt istisnalıq təşkil edir. Bu güzəştin digər tətbiq edilən güzəştlərlə eyni vaxtda tətbiqi mümkündür.  

Twitter